Lữ Giang
Nói về Biển Đông mà không nắm vững chiến lược và chiến thuật của
Hoa Kỳ cũng như Trung Quốc, chỉ đọc các tin tức về các diễn biến
đang diễn ra mỗi ngày, thường được thổi phòng để phục vụ cho các
mục tiêu từng giai đoạn, rất khó biết được chính xác “Địch” và
“Đồng Minh” đang làm gì và sẽ đưa Biển Đông đi tới đâu. Suy nghĩ và
hành động theo cảm tính thường đưa tới chiến bại.
Chúng tôi đã viết nhiều bài nói về chiến lược của Mỹ ở Biển Đông
dựa trên sự phân tích và phê phán của một số chuyên gia quốc tế, đó
là sử dụng “chiến lược chiến tranh ủy nhiệm” (proxy war strategy) bằng cách gây áp lực và thúc đẩy các quốc
gia trong khu vực hình thành một lực lượng đối phó với Trung Quốc,
còn Mỹ chỉ đứng ngoài yểm trợ, bán vũ khí và xin gia tăng chi phí
quốc phòng để sáng chế các vũ khí mới. Chiến lược này đã được áp
dụng tại Trung Đông và đang thành công, nhưng nó đã thất bại khi
thử đem áp dụng tại Đông Âu. Còn tại Biển Đông thì sao?
Chúng tôi cũng đã nghiên cứu, nói và viết nhiều lần về mục tiêu và
chiến lược của Trung Quốc tại Biển Đông. Qua các cuộc nghiên cứu,
chúng tôi nhận thấy rằng công trình nghiên cứu và phân tích của
Giáo sư Alexander L. Vuving về vấn đề này rất hữu ích. Ông là Giáo
sư trường Đại Học Tulane, dạy về các môn Quan hệ Quốc tế và đang
tham gia vào Các cuộc Nghiên cứu về An ninh của Trung Tâm Á Châu
Thái Bình Dương Daniel K. Inouye ở Honolulu, một viện nghiên cứu
của Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ. Chúng tôi xin tổng kết những tài liệu
chính của ông về Biển Đông để giúp độc giả thấy rõ hơn tham vọng
của Trung Quốc ở Biển Đông, cách thức hành động của Trung Quốc để
đạt mục tiêu họ muốn, Mỹ và các cường quốc đang đối phó như thế nào.
THỰC HIỆN “GIẤC MƠ TRUNG QUỐC”
Giáo sư Alexander L. Vuving cho rằng chiến lược lấn chiếm Biển Đông
của Trung Quốc chỉ là một phần của một nỗ lực lớn hơn để đạt được “Giấc mơ Trung Quốc”, khôi phục lại vị trí mà Trung Quốc tự cho là chỗ đứng xứng đáng của
họ, đó là ở trên đầu các quốc gia khác.
Chúng tôi xin nhắc lại, ngày 17.3.2013, tại Đại hội Đại biểu Toàn
quốc lần thứ 12, kỳ họp thứ nhất. Tập Cận Bình được bầu làm Chủ
tịch Nước. Trong bài phát biểu ông đã đề cập đến cụm từ "Giấc mơ Trung Quốc ". Sau đó cụm từ này được sử dụng rộng rãi trên các phương
tiện truyền thông Trung Quốc. Tập Cận Bình mô tả rằng "Sự phục hưng vĩ đại của dân tộc Trung Hoa là giấc mơ lớn nhất của
Trung Quốc". Ông cũng tuyên bố rằng những người trẻ tuổi nên "dám ước mơ, làm
việc cần mẫn để thực hiện những ước mơ và đóng góp vào sự phục hồi
của quốc gia".
Sau đó, Tập Cận Bình đưa ra quyết định tái cơ cấu, hiện đại hóa và
tăng cường khả năng chiến đấu của quân đội Trung Quốc nhằm mục đích
bắt kịp trình độ các cường quốc ở châu Âu và Mỹ, mở rộng phạm vi
hoạt động của quân đội Trung Quốc ra bên ngoài lãnh thổ quốc gia.
Giáo sư Alexander L. Vuving cho rằng nếu các đối thủ của Trung Quốc
không có đối sách bẻ gãy chiến lược này, Trung Quốc sẽ nổi lên như
là chúa tể của Biển Đông, ít nhất là trong nhận thức của hầu hết
các nước trong khu vực. Từ đây, sẽ chỉ còn vài bước để vươn tới vị
trí bá quyền khu vực và toàn cầu. Theo ông, trong thực tế, huyết
mạch của nền kinh tế châu Á chạy qua Biển Đông, và châu Á đã trở
thành chấn tâm kinh tế thế giới, ai kiểm soát Biển Đông sẽ thống
trị châu Á, và bất cứ ai thống trị châu Á sẽ thống trị thế giới.
CHIẾN LƯỢC LẮT LÉO CỦA TRUNG QUỐC
Alexander L. Vuving nói rằng Trung Quốc đang theo đuổi một chiến
lược dựa trên những nguyên tắc rất khác với lối nghĩ thông thường.
Triết lý đằng sau chiến lược này có thể được tìm thấy trong Binh
pháp của Tôn Tử. Ý tưởng then chốt là làm sao để “không đánh mà vẫn thắng” (winning without fighting). Mục tiêu tổng thể là giành quyền kiểm
soát Biển Đông nhưng không phải thông qua các trận đánh lớn mà qua các hoạt động từng
bước thay đổi thực địa, tạo dựng một sân chơi có lợi cho mình, làm thay đổi về mặt
tâm lý những tính toán chiến lược của các quốc gia khác. Lý luận cơ
bản của chiến lược này là khéo léo tác động lên các cấu hình chiến
lược của khu vực để làm thay đổi thực tế theo xu hướng có lợi cho
sự thống trị của Trung Quốc.
Ngày 28.5.2013, tờ Daily Mail Trung Quốc xuất bản bài viết với tiêu
đề “Trung Quốc tự hào chiến lược khôi phục các đảo, bãi đá ngầm bị
Philippines chiếm đóng” dựa trên cuộc phỏng vấn truyền hình với Tướng Trương Triệu Trung
của Quân Đội Nhân Dân Trung Quốc. Ông này cho biết Hải Quân đang
vây hãm đảo Scarborough, đảo nằm trên Biển Đông và đang là tâm điểm
tranh chấp giữa Trung Quốc và Philippines, như chiếc "cải bắp" với
nhiều tàu chiến. Khi có tranh chấp lãnh hải, đầu tiên Trung
Quốc đưa tàu cá đến khu vực, tiếp theo là tàu hải giám và cuối cùng là
tàu chiến. Mỗi lúc thích hợp lại sử dụng một lớp, xiết chặt dần hơn để khẳng
định yêu sách của Bắc Kinh. Chiến lược này được gọi là “chiến lược bóc lá bắp cải” hay “chiến lược tằm ăn dâu”.
Theo Xinhua, tính đến cuối năm 2013, hơn 50.000 tàu cá của Trung
Quốc được trang bị hệ thống định vị vệ tinh Bắc Đẩu, giúp kết nối
với lực lượng tuần duyên Trung Quốc mỗi khi có sự cố trên biển. Họ
chỉ phải trả 10% giá trị thiết bị, còn lại chính quyền hỗ trợ. Các
ngư dân ở đảo Hải Nam nói với Reuters rằng chính phủ khuyến khích
họ đi đến các vùng có tranh chấp. Mỗi tàu có động cơ 500 mã lực
được trả 320-480 USD mỗi ngày. Bình luận trên National Interest,
tác giả Harry J. Kazianis cho rằng vũ khí lợi hại nhất của Bắc Kinh không phải là quân sự mà có thể là
các tàu cá.
Các tàu đánh cá Trung Quốc đang ra khơi
Theo Giáo sư Alexander L. Vuving, có ba yếu tố cần có để theo đuổi
chiến lược bành trướng lắt léo của Trung Quốc. Yếu tố đầu tiên là tránh tối đa những trận đánh lớn. Yếu tố thứ hai là kiểm soát các vị trí chiến lược trong khu vực nếu
những vị trí này còn chưa có ai chiếm hữu. Cần phải chiếm một cách âm thầm lén lút nếu có thể, và bằng
một cuộc xung đột có giới hạn nếu cần thiết. Yếu tố thứ ba là phát triển những vị trí này thành các trạm kiểm
soát mạnh, các trung tâm hậu cần vững chắc và các căn cứ triển khai sức
mạnh quân sự một cách hiệu quả. Tất cả đến nhằm thiết lập uy thế và
chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông.
THÀNH QUẢ TRUNG QUỐC ĐẠT ĐƯỢC
Kể từ năm 2014, quần đảo Trường Sa đã trở thành một công trường xây
dựng lớn độc nhất vô nhị. Hàng chục tàu của Trung Quốc đã làm việc
suốt ngày đêm, cắt san hô và nạo vét cát đáy biển để biến những rạn
đá chìm thành đảo nổi nhân tạo. Trong vòng chưa đầy một năm, Trung
Quốc đã tạo ra hơn 10 km vuông đất mới trên 7 địa điểm khác nhau
trên cả quần đảo mà tổng diện tích đất ban đầu chỉ có khoảng 4 km
vuông. Bãi Chữ Thập, chìm ở thuỷ triều cao khi bị Trung Quốc chiếm đóng
vào năm 1988, giờ đã là một hòn đảo rộng 2,74 km2 đủ lớn để chứa
một đường băng dài 3.100 mét và một bến cảng rộng 63 ha. Tuy là đảo nhân tạo, Bãi Chữ Thập đã gấp gần 6 lần diện tích hòn
đảo tự nhiên lớn nhất ở Trường Sa là đảo Ba Bình, nhưng nó vẫn nhỏ hơn hai hòn đảo nhân tạo khác. Vào tháng 6 năm
2015, Trung Quốc đã tạo được 4 km vuông đất tại Xu bi và và 5,6 km
vuông đất tại Vành Khăn, và những con số này vẫn đang tiếp tục tăng
trưởng.
Cảnh đảo Phú Lâm
Trên đảo Phú Lâm, Trung Quốc gần đây đã nâng cấp một đường băng dài 3.000 mét và
một cảng nước sâu dài 1.000 mét. Đường băng này có khả năng đón
nhận ít nhất 8 máy bay thế hệ thứ tư như máy bay chiến đấu SU-30MKK
và máy bay ném bom JH-7, trong khi các bến cảng có thể tiếp nhận
những tàu có trọng tải từ 5.000 tấn trở lên. Một đường băng và một
cảng có kích cỡ tương tự đã được xây dựng tại Bãi Chữ Thập.
Trung Quốc có thể không tấn công những thực thể địa lý mà các quốc
gia khác đang chiếm đóng nhưng họ sẽ tăng cường nỗ lực bí mật kiểm soát những thực thể địa lý chưa có người nhưng ở
vào những vị trí chiến lược. Trung Quốc sẽ không chịu đưa tranh cãi ra toà, và vì là quốc
gia mạnh nhất trong khu vực, Bắc Kinh có thể thi hành bất cứ điều
gì mà họ tự cho là hợp pháp. Mục tiêu của Bắc Kinh dường như là
muốn chiếm ưu thế trên không và trên biển vào những lúc mà không có
sự can thiệp quân sự của Hoa Kỳ. Trung Quốc có thể sẽ không cản trở
các tuyến thương mại trên không và trên biển ở Biển Đông, nhưng sẽ
chẳng có gì đáng ngạc nhiên nếu như Trung Quốc sẽ thỉnh thoảng chặn
một số tàu thuyền và máy bay, cả dân sự lẫn quân sự, của những quốc
gia phản đối những nỗ lực bá quyền khu vực của họ.
RỒI BIỂN ĐÔNG SẼ ĐI VỀ ĐÂU?
Giáo sư Alexander L. Vuving đặt câu hỏi: Vậy kết cục của cuộc chơi
xây dựng đảo này sẽ là gì? Và ông trả lời:
“Vai trò của các hòn đảo nhân tạo này trong thời kỳ chiến tranh và ở
phương diện luật biển rất đáng hoài nghi. Những hòn đảo này quá nhỏ và quá cô lập để có thể chống đỡ các cuộc
tấn công lớn, chúng có thể dễ dàng trở thành gánh nặng trong thời
gian chiến tranh. Chỉ là đảo nhân tạo, những thực thể địa lý này sẽ không thể
được hưởng một vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý. Vậy tại sao Trung
Quốc lại đầu tư những nguồn lực khổng lồ để tạo ra những hòn đảo
này? Trung Quốc cần những đảo này làm gì?”
Khi vẽ đường chín đoạn, Trung Quốc muốn dựa vào học thuyết “vùng nước lịch sử” (historic water) để coi Biển Đông như ao nhà của Trung Quốc.
Nhưng Luật Biển năm 1982 không công nhận “vùng nước lịch sử”, nên
Trung Quốc quyết định dùng sức mạnh để áp đặt tham vọng của họ. Tuy
nhiên, vì sức mạnh của Trung Quốc chỉ có giới hạn, Trung Quốc phải
áp dụng “chiến lược tằm ăn dâu” để lấn chiếm dần. Nhưng các đảo nhân tạo do Trung Quốc xây dựng, như Giáo sư
Alexander L. Vuving đã phân tích, có giá trị rất ít về phương diện
quân sự cũng như kinh tế, và khi chiến tranh xảy ra, nó có thể bị
thanh toán một cách dễ dàng.
Phải chăng khi nhận ra tham vọng và các yếu điểm về chiến lược của
Trung Quốc, Hoa Kỳ đã tương kế tựu kế, tuyên bố “xoay trục” về Á
Châu và “biểu dương khí thế” để khích thích Trung Quốc gia tăng
việc thiết lập các căn cứ quân sự trên các đảo nhân tạo ở Biển
Đông, rồi thổi phồng lên để xin gia tăng chi phí quốc phòng như tờ
Washington Post đã tố cáo?
Báo cáo “Hiện đại hóa hải quân Trung Quốc: Ảnh hưởng đối với hải quân Mỹ” do Quốc hội Mỹ công bố cho biết số lượng tàu ngầm của Trung Quốc
hiện nay dao động trong khoảng 66 đến 75 chiếc. Theo phân tích của
Ủy ban Quân sự Hạ viện Mỹ, số lượng tàu ngầm của quân đội Trung
Quốc có thể đạt con số 99 chiếc vào trước năm 2030.
Trong khi đó, lực lượng chống ngầm của Mỹ và đồng minh quá mạnh.
Chỉ riêng Mỹ và Nhật Bản đã có gần 200 chiếc máy bay tuần tiễu
chống ngầm P-3C Orion, P-1 Kawasaki và P-8A Poseidon. Số lượng máy
bay này thừa sức giăng thiên la địa võng khắp Biển Đông và Biển Hoa
Đông, phong tỏa lối ra vào Thái Bình Dương. Trung Quốc lại thiếu
căn cứ tàu ngầm hạt nhân tên lửa đạn đạo, chỉ có một căn cứ tàu
ngầm chiến lược tại đảo Hải Nam. Các chuyên gia Mỹ nói rằng các lực
lượng tàu ngầm Trung Quốc còn rất nhiều điểm yếu mà nếu khai thác
triệt để thì việc tiêu diệt lực lượng này là không quá khó.
Nhìn qua các chiến lược và chiến thuật của Địch và Đồng Minh trên
Biển Đông, chúng ta thấy rằng số phận của Biển Đông đã vượt ra ngoài tầm tay của các nước nhỏ
trong vùng như Việt Nam, Philippines và Mã Lai. Do đó, phương thức
tranh đấu để bảo vệ Biển Đông của người Việt đấu tranh hiện nay
không có tác dụng nào đáng kể.
Ngày 16.6.2016
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen