Nguyễn Hưng Quốc
Mới đây, vào đầu tháng 3, Uỷ ban Nhân dân thành phố Phan Rang ra
lệnh giải tán chợ nông sản Tấn Tài; bắt mọi người phải dọn đến một
khu chợ mới cách đó nửa cây số do tư nhân làm chủ. Hơn 500 tiểu
thương trong chợ Tấn Tài phản đối quyết liệt. Họ xuống đường biểu
tình chống lại quyết định của chính quyền địa phương. Ngày 11 tháng
3, giới lãnh đạo thành phố đến gặp các tiểu thương để thương lượng.
Cuối cùng, trước những phản ứng gay gắt của dân chúng, ông Dương Ái
Quân, Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân Phan Rang, đã công bố thu hồi quyết
định di dời chợ Tấn Tàn đã ban hành. Cuộc tranh đấu của các tiểu
thương coi như toàn thắng.
Trước đó một hai tuần, các ngư dân tại Sầm Sơn, Thanh Hoá, cũng
xuống đường chống lại quyết định dẹp bỏ bến neo đậu thuyền đánh cá
trong thị xã để lấy chỗ xây dựng các khu giải trí và du lịch. Cuộc
xuống đường thu hút cả mấy trăm người với khẩu hiệu “Biển là của
dân” và “Trả lại biển cho người dân Sầm Sơn”. Sau hơn 10 ngày đấu
tranh căng thẳng, cuối cùng, chính quyền Thanh Hoá phải nhượng bộ.
Trong cuộc gặp gỡ với dân chúng vào ngày 7 tháng 3, ông Trịnh Văn
Chiến, bí thư tỉnh uỷ, đã công khai nhận khuyết điểm và đồng ý với
những kiến nghị chính đáng của người dân. Ông cam kết “Nếu bà con
không đồng ý chính sách của tỉnh thì cứ tiếp tục làm như lâu nay”.
Mọi người vỗ tay mừng thắng lợi.
Nhớ, vào đầu năm 2015, khi chính quyền Hà Nội chủ trương chặt hạ
6.700 cây xanh, dân chúng cũng xuống đường phản đối dữ dội. Thoạt
đầu, chính quyền tỏ ra cứng rắn, hơn nữa, phản ứng một cách rất
trịch thượng. Ông Phan Đăng Long, Phó ban Tuyên giáo thành uỷ, cho
việc chặt cây và thay thế cây trong thành phố là quyết định của các
cơ quan quản lý, “không cần thiết phải hỏi ý kiến người dân”. Dân
chúng càng phản đối mạnh. Nhóm “Vì Một Hà Nội Xanh” được hình
thành. Họ tổ chức các cuộc xuống đường tuần hành khá thường xuyên
và gửi kiến nghị đi khắp nơi. Cuối cùng, chính quyền nhượng bộ, ra
lệnh dừng việc chặt cây, hơn nữa, còn kiểm điểm các cán bộ có liên
hệ đến dự án chặt cây trong thành phố. Phong trào bảo vệ cây xanh
đã kết thúc thắng lợi.
Cả ba trường hợp nêu trên chứng tỏ một sự thật đơn giản nhưng hết
sức quan trọng: Khi dân chúng đoàn kết và quyết liệt, họ sẽ chiến
thắng.
Ai cũng biết chính quyền Việt Nam hiện nay độc tài và thối nát. Họ
cấu kết với các nhóm lợi ích để vơ vét mọi quyền lợi vào trong tay.
Họ bất chấp các nguyện vọng của dân chúng. Dân chúng bất mãn: họ
mặc kệ. Dân chúng phản đối: họ sai công an đến trấn áp. Mà công an
thì lúc nào cũng bảo vệ đảng, với lý do, như họ công khai tuyên bố
trong câu khẩu hiệu: “Còn đảng, còn mình”.
Dưới sự áp bức ấy, dân chúng chỉ còn một con đường duy nhất: chống
đối. Hình thức chống đối phổ biến và tiêu biểu nhất là sự chống đối
của những người dân bị cưỡng chiếm đất đai. Từ nhiều năm nay, tại
các thành phố lớn, đặc biệt tại Hà Nội và Sài Gòn, lúc nào cũng
xuất hiện hàng chục người được gọi là “dân oan” biểu tình trước các
cơ quan công quyền để đòi lại đất hoặc đòi phải tăng tiền đền bù
cho những lô đất hoặc nhà cửa bị giải toả của họ. Các cuộc biểu
tình của họ thu hút sự chú ý của nhiều người, nhưng cho đến nay,
khó có thể nói là thành công. Có hai lý do chính: Một là số người
biểu tình quá ít, thường chỉ vài ba chục người. Hai là tất cả đều
là nông dân; nơi đất đai bị cưỡng chiếm là ở nông thôn; trong khi,
như là một quy luật, trong thời hiện đại, cách mạng chủ yếu là hiện
tượng của thành thị. Chỉ ở thành thị mới có khả năng thu hút đông
người. Chỉ ở thành thị mới lôi kéo được giới truyền thông quốc nội
cũng như quốc tế. Chỉ ở thành thị những tiếng la phản kháng mới
được lắng nghe và do đó, trở thành một sức mạnh uy hiếp chế độ.
May, ngày nay có một phương tiện có thể bù đắp các thiệt thòi của
các nông dân: phương tiện truyền thông đại chúng. Trong những năm
qua, truyền thông, chủ yếu là các trang mạng xã hội, từ blog đến
facebook, đã chứng tỏ tính hiệu quả của nó. Gần đây, vào tháng 2,
2016, một tổ chức bảo tồn thiên nhiên, thông qua facebook, tố giác
một vụ xâm hại rừng ở bán đảo Sơn Trà thuộc Đà Nẵng. Lời tố giác
của họ đã được lắng nghe và được nhiều người ủng hộ. Thành uỷ Đà
Nẵng không thể giữ im lặng được nữa. Họ đã yêu cầu Sở Nông nghiệp
và Phát triển Nông thôn điều tra và cuối cùng đã cách chức
hai cán bộ kiểm lâm là ông Trần Văn Thanh và Lê Phước Bảy.
Gần đây hơn, vào đầu tháng 3, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã ra
công văn với nội dung đuổi học một tuần những học sinh và sinh viên
vi phạm luật giao thông. Chỉ thị ấy đã bị phản đối kịch liệt chủ
yếu trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Trước sức ép của
dư luận, Sở Giáo dục đã họp với Bộ Tư pháp và Uỷ ban Nhân dân thành
phố Hà Nội, cuối cùng, đi đến quyết định huỷ bỏ chỉ thị vô lý ấy.
Từ những sự kiện nêu trên, chúng ta có thể rút ra được một số bài học chính:
Thứ nhất, để thắng lợi, các cuộc xuống đường biểu tình cần đến số
lượng: Càng đông người càng tốt. Công an có thể đàn áp dễ dàng các
cuộc biểu tình lẻ tẻ vài ba chục người. Nếu con số lên đến vài ba
trăm, chắc chắn công an sẽ lưỡng lự. Nếu con số lên đến vài ba
ngàn, lại tập trung ngay ở những con phố chính, khả năng chiến
thắng sẽ rất cao.
Thứ hai, bản thân các phương tiện truyền thông đại chúng, cụ thể
nhất là facebook, cũng là một vũ khí rất hữu dụng: Nó khuếch âm các
yêu sách của quần chúng và thu hút sự chú ý của mọi người, từ đó,
tăng cường sức mạnh cho các cuộc xuống đường biểu tình.
Thứ ba, biện pháp tối ưu để các cuộc tranh đấu được thành công là
sự kết hợp của cả hai yếu tố nêu trên: số người và truyền thông đại
chúng.
__._,_.___
Posted by: "Patrick Willay" <pwillay@orange.fr>
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen