Thứ tư, 16/03/2016, 07:08 (GMT+7)
(Thời sự) - Những đập thuỷ điện trên dòng sông Mekong đang ảnh hưởng đến cuộc
sống của hàng triệu nông dân Đồng bằng sông Cửu Long. Và khi nó ở
tầm một vấn đề đa quốc gia, cần một thái độ cương quyết ở tầm đa
quốc gia.
Từ chuyện của nông dân Thái
Tình hình lũ lụt và hạn hán đang khiến những người nông dân ở Thái
Lan liêu xiêu. Vấn đề xem ra ngày càng trở nên tồi tệ bởi 6 đập
thuỷ điện mà Trung Quốc xây dựng ở thượng nguồn dòng Mekong. Họ tin
rằng những con đập này sẽ khiến cho họ mất hẳn kế sinh nhai vốn bám
vào dòng sông, và khiến họ mất luôn cả quê hương.
Những con đập đã được xây dựng bởi những nhà đầu tư Thái Lan, với
mong muốn tạo ra một “tấm pin của Đông Nam Á” hòng cung cấp điện
cho những đô thị đang phát triển nóng của nước này.
Năm 2012, những người nông dân đã không đồng tình với quyết định
của chính phủ Thái Lan – với lý do kế hoạch mua điện từ một con đập
lớn được xây trên dòng Mekong của chính phủ như vậy đã vi phạm hiến
pháp Thái Lan và Hiệp định sông Mekong 1995, một hiệp định được ký
bởi Cambodia, Thái Lan, Lào và Việt Nam nhằm bảo vệ dòng sông.
Nỗ lực không mệt mỏi của những người nông dân Thái Lan chân lấm tay
bùn này chưa, và có lẽ không bao giờ đủ để ngăn cản những siêu đập
trên thượng nguồn dòng sông mẹ đang được xây dựng. Nhưng theo họ,
điều mong muốn khi thực hiện vụ kiện, là để người ta hiểu rằng cuộc
sống của họ đang bị ảnh hưởng như thế nào.
Nhắc lại chuyện đã xảy ra ở Thái Lan là bởi Việt Nam vừa phải đề
nghị Trung Quốc xả nước từ các hồ chứa ở thượng nguồn sông Mekong
nhằm chống hạn cho các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long. Đến hôm nay,
chưa thấy Trung Quốc có ý định thực hiện đề nghị này.
Từ lâu, vấn đề các đập thuỷ điện ở thượng nguồn của Trung Quốc, và
các dự án do Lào, Thái Lan xây dựng ở hạ nguồn, đang “tiêu diệt” hệ
sinh thái của dòng sông Mekong bao gồm cả những người nông dân sống
bám vào nguồn nước dòng sông này, đã được nhắc tới.
Nhưng cho đến hôm nay, vấn đề vẫn chưa được nhận thức đầy đủ. Và
trong một đợt hạn hán, bất giác người ta nhận ra rằng những đập
thuỷ điện ở đầu nguồn sông Mekong có thể là mối đe doạ an ninh quốc
gia.
Nông dân Đồng bằng sông Cửu Long đang khóc trên những cánh đồng
khát cháy nước ngọt. Ảnh: VietNamNet
“Mẹ nước” đang cạn sữa
Mekong, trong tiếng Thái và Lào, hiểu là “Nguồn nước mẹ”. Nhưng
trong thời kỳ bùng nổ của các đô thị châu Á, người ta nhìn thấy
rằng nguồn nước mẹ còn là nguồn điện mẹ. Và chuyển hoá vai trò của
Mekong với một tốc độ phi thường.
Tiềm năng thuỷ điện của thượng và hạ nguồn sông Mekong lên tới gần
60.000 MW. Mặc dù trong thập kỷ qua, hàng chục dự án thuỷ điện lớn
đã ngăn dòng với tổng công suất lên tới hơn 20.000 MW, thì dòng
sông Mekong còn có thể được “bóc lột” cho thuỷ điện với tần suất
ghê gớm hơn nữa.
Những đập thuỷ điện lớn, ngoài việc phá không gian sống của những
người bản địa và hệ sinh thái chính nơi nó được xây dựng, còn điều
phối lại nước ở hạ nguồn. Khu vực này là nơi sinh sống của hàng
chục triệu con người, một tỷ lệ lớn phụ thuộc vào tài nguyên nước.
Theo thống kê của National Georaphic, chỉ riêng số người phụ thuộc
vào nguồn cá ở Mekong để làm thực phẩm, đã là 50 triệu. Thậm chí
dòng sông có thể bị “giết chết” như cách mà Trung Quốc đã làm với
sông Dương Tử.
Hiểm hoạ là rõ ràng: nó hiển hiện trên chính gương mặt của những
người nông dân đang đối mặt với hạn hán ở Đồng bằng sông Cửu Long.
Hiểm hoạ là rõ ràng: nó hiển hiện trong sự phớt lời những lời kêu
gọi về việc xả nước chống hạn của nước bạn.
Nhưng cho đến hôm nay, những hành động để chống lại hiểm hoạ ấy vẫn
dừng lại ở mức rất hạn chế. Vài ba hội thảo khoa học, dăm ba dòng
tin. Lợi ích của hàng chục triệu con người chưa được chuyển hoá
thành hành động cụ thể.
37 người nông dân Thái Lan đã đi từ biên giới nước này về thủ đô
Bangkok trong một nỗ lực tuyệt vọng, theo đuổi một cuộc chiến pháp
lý kéo dài nhiều năm để đấu tranh với một siêu dự án.
Và ta có quyền tự hỏi rằng ai sẽ bắt đầu làm việc đó ở Việt Nam.
Bảo vệ dòng sông Mekong là bảo vệ an ninh lương thực, an ninh quốc
gia và sinh mệnh của chúng ta.
Trên mạng, đã bắt đầu xuất hiện ý kiến của một số chuyên gia về
việc các nước ở hạ nguồn sông Mekong cần liên kết lại để tạo sức
mạnh pháp lý khi đấu tranh với những người đang giữ nước ở thượng
nguồn, với các nhà đầu tư không đếm xỉa đến lợi ích ngoài quốc gia
của họ.
Một cuộc đấu tranh pháp lý để bảo vệ Mekong có thể diễn ra theo
nhiều cách. Nhưng bây giờ nó cần được bắt đầu. Nó cũng khẩn cấp
không kém gì những đấu tranh pháp lý để bảo vệ chủ quyền biển đảo
__._,_.___
Posted by: Hoangyen Nguyen <hoangyenfrance@hotmail.com>
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen