Bão Qua Thành Phố

Phạm Lâm Viên

(Tạp chí Xây Dựng – Năm Thứ 34 – Số 871 – phát hành ngày 2 tháng 9 năm 2017 tại Houston – Texas)

 

Houston đang chịu ảnh hưởng nặng nề của bão lớn Harvey!  Theo Trung Tâm Khí Tượng Quốc Gia: “This event is unprecedented and all impacts are unknown and beyond anything experienced.” (Hiện tượng này chưa từng xảy ra, và các tác động là ẩn số vượt ngoài điều hiểu biết)

Bên ngoài trời u ám.  Mưa dai dẳng từ chiều hôm qua đến bây giờ là Chủ Nhật.  Và tin khí tượng mưa vẫn còn tiếp tục trên thành phố thêm vài ngày nữa.  Tôi đổi TV đài này sang đài khác để theo dõi tin tức và cảnh cứu lụt.  Các đài Mỹ tại địa phương đình chỉ hết các chương trình thường lệ, giành chiếu tin tức liên hệ đến trận bão và sự giúp đỡ nhau của bạn láng giềng, cứu trợ của chánh quyền, loan tin mới nhất về cơn bão cùng ảnh hưởng đến cư dân từng vùng.  Phân công các nhân viên chính quyền, cứu trợ, red cross, FEMA, cảnh sát, chữa lửa. . . được loan truyền qua hệ thống truyền thông.  Tôi tò mò chuyển sang các đài TV Việt tại địa phương, và có cảm tưởng là các cơ quan truyền thông này ở đâu đó không phải Houston, vì không nghe nói gì đến tin tức hàng đầu ảnh hưởng đến cuộc sống của người Việt trong vùng bị bão Harvey hoành hành từ mấy ngày nay.  Đài thì đang chiếu phim bộ; chuyển sang đài khác kiên nhẫn nghe qua chục quảng cáo thương mại được nhai đi nhai lại hàng ngày, cho đến phần tin tức thì tin đầu tiên nói về khai quang để phát triển thành phố Hà Nội.  Tôi chóng mặt, buồn nôn khi buộc phải nghe loại tin trên vào thời điểm này; và tự hỏi  không biết các cơ sở truyền thông của Việt Nam ở Houston phục vụ cho nhân sinh của người dân tại đây hay phục vụ dân chúng Hà nội, hay dân Hà Nội đang du lịch tại Houston!  Đài khác quảng cáo "khuyến mãi" không màng tiếp vận tin "Emergency Alert" của chính quyền địa phương liên quan đến vấn đề sinh tử, yêu cầu người dân tìm ngay nơi trú ẩn an toàn. Vậy thử hỏi họ có vi phạm luật truyền thông ở Hoa Kỳ hay không?  Trong khi họ được ưu đãi với những đặc quyền mà các cơ quan truyền thông sở tại được hưởng!

Tôi đầu hàng với lối điều hành và cách phục vụ nhân sinh của vài cơ quan truyền thông tại đây trong lúc người dân cần biết phải làm gì, phản ứng ra sao, làm thế nào để được an toàn khi thiên tai đang xảy đến.

Câu hỏi được đặt ra, chắc quý độc giả cũng đã có câu trả lời tương đối thỏa đáng!

Khi bão Harvey bắt đầu hoành hành cho đến giờ, tôi cũng không được nghe các vị dân cử "nhắn nhe" cử tri như đã làm khi ra tranh cử; hay cộng đồng ra "thông cáo" như thường khi có hội chợ, hay đọc "résumé thành tích" của họ thêm phần tiếm công của hội đoàn trong cộng đồng họ ra tranh cử!

Tôi hy vọng mình có nhận xét sai, vì chọn không đúng giờ, lựa không đúng đài.  Hay sai vì đòi hỏi quá đáng!  Vì mai đây khi trời quang mây tạnh, cuộc sống của người dân trở lại bình thường sau khi nhà đã sửa, mái nhà được lợp, rác rưởi đã dọn sạch . . . thì sẽ có "tiệc cứu trợ để giúp người dân trong cộng đồng .. cả ngoài cộng đồng sau thiên tai Harvey!".

Lời ước được đặt ra, chắc quý độc giả có câu trả lời tương đối thỏa đáng!

Thiên tai không ai đoán được, không ai có thể chuẩn bị đầy đủ, mà chỉ phản ứng và hành động khi thiên tai giáng xuống đầu.  Đâu có ai nghĩ căn nhà bạc triệu nguy nga mà chỉ trong phút chốc biến dạng vì cơn lốc.  Cảnh bà mẹ trẻ, khóc sướt mướt tay bồng đứa con trai nhỏ trần trụi trùm chăn đang bú tay, được toán cấp cứu đưa lên xe di tản.  Cảnh bà cụ bồng con chó nhỏ được người giúp đỡ đưa ra khỏi nơi lụt lội nước đến quá đầu gối, bà lắc lắc cánh taybị tê dại sau khi trao con chó cho người cứu trợ, mắt lạc thần không biết đi đâu.  Cảnh nursing home, các cụ già ngồi xe lăn, nằm trên giường, ngồi trên ghế ngập đến nửa người ướt sũng đang chờ được di tản.  Bao nhiêu cảnh tang thương không thể nào kể siết; nhưng nổi bật là bài học về lòng nhân ái của người đối với người trong lúc khốn cùng, và tình người đối với thú vật như là tình thương duy nhất có được trong hoàn cảnh cô đơn.

Trong phòng học tôi ghi lại những cảm nghĩ này, trong khi bên ngoài các đài TV Hoa kỳ vẫn còn chiếu cảnh ngập lụt với những hình ảnh thương tâm. Dù không hiểu hết họ nói gì khi nghe tiếng được tiếng mất, có thể nhiều người cũng hiểu bập bõm như tôi, khi không có cơ sở nào phát thanh bằng tiếng Việt về cơn bão.  Suốt mấy hôm liền từ ngày Harvey tăng cấp từ 1, 2, 3 và trở thành cấp 4 khi landfall ở Rockford, vùng vịnh Texas, tôi thường xuyên theo dõi.  Có khi đang đêm sấm sét tơi bời và điện thoại di động báo có tin "emergency alert" từ trung tâm cứu bão.  Tôi thức giấc đi quanh nhà không biết phải làm gì nhưng rồi không tài nào dỗ giấc ngủ.  Sự cô đơn trong đêm giông bão là tâm trạng của những người luống tuổi, trong giây phút này chỉ trông cậy vào tin tức từ các cơ quan truyền thông Hoa Kỳ. Các thông tín viên của họ làm việc miệt mài để đem những tin tức quan trọng sinh tử cho người dân trong vùng.  Lương tâm chức nghiệp là động lực giúp họ thêm năng lực để hoàn thành nhiệm vụ. Sự mệt mỏi hiện rõ trên khuôn mặt vì phiên trực dài hay vì ưu tư đến sự an bình cho người nghe. Tôi cảm phục và biết ơn họ.  Nhờ họ mà chúng ta biết được những gì đã, đang, và có thể sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống trong cơn bão tố.  Tôi cảm thấy bớt cô đơn trong đêm giông bão vì biết rằng có người hy sinh vì sự an toàn cho người khác.  Các cảnh cứu người kẹt trong vùng lụt lội, những người già cô đơn, những người tật nguyền; cảnh gia đình dắt díu nhau trên tay chỉ vỏn vẹn một bao nhựa đen chứa bảo vật gia đình; cảnh những người cứu trợ bồng người tật nguyền, bế từng đứa bé đến vùng đất không bị ngập lụt; cảnh xa lộ huyết mạch trở thành sông cuồn cuộn chảy, nước dâng cao mấp mé cây cầu bắc ngang.  Các đường trong xóm biến thành sông, thành đầm . . . và tình người giúp người trên các chiếc xuồng nhỏ, tại các trung tâm cứu trợ đã để lại trong lòng tôi sự cảm phục khôn lường. Hình ảnh ghi nhận trong cơn bão vùng vịnh Texas được gởi đi toàn cầu là chứng minh hùng hồn tinh thần dấn thân, hy sinh của một dân tộc, melting pot, nhờ vậy họ trở thành cường quốc trên thế giới chỉ vài trăm năm lập quốc.

Qua cơn bão, bài học không những là dữ kiện khoa học, không là sức tàn phá của nó, mà còn là bài học của tình thương người đối với người, người đối với thú vật khi thiên tai hoạn nạn.  Hãy đừng chờ đến khi sóng lặng biển yên mới khua chiêng gióng trống, mà ngay lúc này những ai, những cơ quan có trách nhiệm hãy thi hành trách vụ mà người dân Houston giao phó, giống như khi xưa những chiến sĩ đã từng hy sinh trong giờ phút cần sự hy sinh.

Gió mưa, bão tố có lúc phải ngừng; nhưng chúng ta có học được bài học quý giá sau cơn bão qua thành phố hay không mới là điều quan trọng.  Là nạn nhân cơn bão chúng ta cũng nên cảnh giác vì có những con kên-kên bằng mọi thủ đoạn hay khoác lớp áo từ thiện chực làm giàu trên sự đau khổ của nạn nhân cơn bão, trục lợi trong vấn đề an sinh, mà chúng ta là những người dân lương thiện phải è cổ trả thuế.

Hôm nay gần tròn ba ngày sau khi bão Harvey landfall vùng vịnh phía Đông Corpus Christi.  Dù bão đã xuống cấp nhưng Houston vẫn mưa dầm và còn tiếp tục trong nhiều ngày nữa.  Các đài truyền hình Hoa Kỳ tại địa phương cùng các phóng viên của họ miệt mài làm việc đem tin tức liên quan đến an sinh xã hội, cứu trợ; trong khi các cơ quan truyền thông của người Việt loan truyền tin . . . ISIS ở tận Trung đông, quảng cáo thương mại dai dẳng, chiếu phim bộ.  Có sự dằn vặt tương phản khi nêu lên sự khác biệt này, và tôi tự nghĩ "What if" là cơ quan truyền thông không thi hành thiên chức trong khi thiên tai hữu sự, thì có lẽ điều thượng sách là nên ngưng hoạt động trong suốt thời gian này. "What if" là cơ quan dân cử mà bất động trong khi cần hành động, thì nên nhớ câu không phải lúc nào im lặng cũng là vàng.

Cơn bão chưa tan.  Nhìn dòng người tập trung trên xa lộ chờ cứu trợ và chờ phương tiện di chuyển đến nơi tạm trú; không có mấy khuôn mặt Á đông, cho tôi cảm nghĩ là đa số người Việt thầm lặng thường giúp nhau khi hữu sự.  Từ suy nghĩ này cho tôi cảm giác "ấm áp khô ráo" trong khi bên ngoài đất ướt sũng vì trời vẫn còn mưa.  Trong bóng đêm, tôi nghe rõ tiếng mưa lách tách bạt vào cửa sổ nhỏ của căn phòng ngủ, làm tôi liên tưởng đến những trận mưa trên mái lá khi xưa nơi quê khi tôi còn bé, hay những giọt mưa rầm rập trên mái tôn trong doanh trại đơn vị, hay những giọt mưa trên poncho ngoài trận địa lúc hành quân . . . hay những giọt mưa trên lá thơ mộng, mỗi thứ có sức quyến rũ đặc thù cho tôi cảm giác bình yên đưa vào giấc ngủ chập chờn . . .

*
**

Tiếng reo trên điện thoại di động đánh thức tôi với tin "Emergency alert - Tornado warning in this area until 7:15AM CDT. Take shelter now. Check local media. NWS. Type:  Imminent extreme alert."

Thông báo khẩn cấp - cần tìm nơi trú ẩn ngay - theo dõi tin tức trên các phương tiện truyền thông tại địa phương!  Nhà tôi nằm trong vùng báo động! Trên màn ảnh TV, mà tôi để quên từ tối qua, người thông tín viên dáng mệt mỏi đang làm phóng sự bên con đường nay trở thành dòng sông, với dòng người nước ngập quá rốn, di chuyển khó khăn trong khi trời mưa tầm tả.  Các chiếc xe ngập nước chỉ còn thấy nóc. Trước mắt là hình ảnh sức người chống chọi với thử thách thiên nhiên; cũng như định mệnh dù không tượng hình, nhưng con người luôn cúi đầu khuất phục.  Trong cuộc sống có biết bao chuyện chúng ta không làm được, nhưng nếu chúng ta hành xử bằng tình yêu thương sẽ đem bình an cho tâm hồn và sẽ tồn tại thật lâu trong lòng mọi người.

Người viết không có năng khiếu thuật chuyện, nên lồng cơn bão Harvey qua cách nhìn của mình có khi không cùng quan điểm với một số độc giả.  Và khi bài viết này đến tay quý vị, có tin các toán thiện nguyện từ các tiểu bang khác đổ xô về Houston để giúp nạn nhân thiên tai.  Bão Harvey rồi sẽ trở về nguyên trạng không số như lúc được kết tạo, nhưng sức tàn phá do cơn bão gây ra sẽ phải mất nhiều thời gian tiền bạc và công sức để tái thiết, và sự cứu trợ còn lâu dài.  Bài học từ cơn bão sẽ được ghi nhận để chuẩn bị tốt hơn cho những lần thiên tai sau này.  Riêng đối với các cơ quan truyền thông, các giới chức và cơ quan dân cử của người Việt tại Houston, có nghĩ được phương cách nào khác hơn sự im lặng cố hữu, để phục vụ người dân hữu hiệu hơn không?    

Bão Harvey sẽ để lại vết hằn thật sâu và lâu dài trong lòng người dân Houston, đó là điều buồn cho nhiều gia đình, vì lẽ đó nên Ban Tổ Chức PICNIC của Hội Ái Hữu SócTrăng-BạcLiêu-CàMau quyết định hủy bỏ cuộc họp mặt ngoài trời tại Bear Creek Park dự định vào Chủ Nhật ngày 3 tháng 9, 2017 bởi vì không cuộc vui nào có ý nghĩa trong khi đồng bào, đồng hương, đồng hội gặp nạn thiên tai bão lụt. Xin mượn bài viết này để thông báo cùng bà con và cầu chúc mọi người sức khỏe, bình an, có được giải pháp tốt nhất cho mình và gia đình sau cơn bão Harvey.

 

Phạm Lâm Viên

Bão Harvey tháng 8, 2017,

Houston Texas