Do địa hình phức tạp, người Pháp đã phải
cần đến 25 năm để xây dựng tuyến đường sắt răng cưa đặc biệt từ Phan
Rang lên đến Đà Lạt, tiêu tốn mất 200 triệu đồng Franc Pháp. Thế nhưng
sau năm 1954, tuyến đường sắt răng cưa độc đáo này nhiều lần đã là mục
tiêu tấn công của MTDTGP. Việt Cộng đã đặt mìn tự nổ khi tàu chạy ngang
qua chừng tám lần. Qua phá hoại, một chiếc đầu tàu đã trật đường ray,
trong một lần khác, mìn nổ đã tạo ra một hố to cho tới mức đầu tàu đã
sụp vào trong hố đó và không chạy được nữa.
Năm 1967, một nhóm bốn người có vũ trang
chận đoàn tàu chở hàng lại trên đoạn Da Tho (Le Bosquet) và Cầu Đất
(Entrerays). Nhóm điều hành đầu tàu bốn người bị bắt mang vào khu rừng
gần đó. Tại lần này, tổ lái tàu chỉ bị hỏi cung. Hai tuần sau đó, cũng
chiếc đầu tàu đó và cũng cùng tổ lái tàu đó đã bị cũng nhóm bốn người đó
chặn lại ở giữa tuyến Cà Bơ (K’Beu) và Ei Gió (Bellevue). Lần này tổ
lái cũng phải rời khỏi đoàn tàu và phải cung cấp thông tin bằng cách nào
có thể phá hủy đầu tàu một cách hiệu quả nhất. Ý tưởng đầu tiên của
nhóm du kích là muốn cho nổ ở nơi đốt lò. Nhưng người lái tàu đã có thể
giải thích cho họ hiểu rằng cho nổ lò hơi trong lúc không có thời gian
kịp chạy ra đến một khoảng cách an toàn là một hành động tự sát. Người
lái tàu đề nghị cho nổ những thùng dầu được gắn thêm trên tàu, nhưng lại
đánh lừa bốn người du kích bằng cách chỉ vào một thùng đựng nước. Do
vậy, sau vụ nổ và sau khi nhóm du kích đó rút đi, người lái tàu với máy
liên lạc vô tuyến đã có thể gọi một đầu máy khác cộng với quân đội VNCH
tháp tùng bảo vệ đi đến nơi mà mang chiếc đầu tàu hư hỏng nhẹ này về đến
Đà Lạt.
Sau sáu tháng sửa chữa, một tổ lái khác
đã lái đoàn tàu từ Đà Lạt về Sông Pha và lần này thì đầu máy 40-302 đã
chạy trên một quả mìn có sức nổ mạnh cho tới mức lò hơi của đầu máy đã
nổ tung. Ba thợ đốt lò Hữu, Bích và Ngọc bị phỏng nặng và chết ngay tại
chỗ. Người lái tàu tên An bị sức nổ hất văng lên một cành cây. Ông thoát
chết, “chỉ” bị gãy tay.
Đầu tàu 40-302 bị phá hủy hoàn toàn, sau đó được kéo về Cầu Đất. Tuyến đường sắt răng cưa độc đáo ngưng hoạt động sau đó.
Sau năm 1975, trong lúc thiếu vật liệu để
tái xây dựng đường sắt Thống Nhất, đường ray đặc biệt của tuyến đường
sắt răng cưa cũng bị tháo dỡ nhằm lấy vật liệu mặc dù không phù hợp.
Được chế tạo đặc biệt cho các yêu cầu cao của đường sắt leo núi, ngay từ
bu lông đến đai ốc cũng đã khác với vật liệu thông thường rồi. Sau đó
chúng bị trộm cắp và mang đi bán sắt vụn.
Rồi đến năm 1990, toàn bộ các đầu máy xe
lửa răng cưa hay những gì còn sót lại từ chúng được bán phế liệu về cho
Thụy Sĩ (là nước đã sản xuất ra các đầu máy này), chấm dứt mọi hy vọng
mỏng manh tái thiết tuyến đường sắt vốn là một kỳ công kỹ thuật độc đáo
của người Pháp để lại. Hai chiếc đầu tàu sau đó đã được người Thụy Sĩ
phục hồi và bây giờ vẫn hoạt động đều đặn trên tuyến đường sắt răng cưa
leo núi tại Thụy Sĩ (Furka-Bergstrecke).
Tấn bi kịch về công trình kỹ thuật độc
đáo của người Pháp ở Việt Nam này là điển hình cho sự phá hoại miền Nam
vì ngu dốt và thiển cận!
Phan Ba
Nguồn tham khảo:
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen