Nam Nguyên, phóng viên RFA
2014-07-17
2014-07-17
namnguyen07172014.mp3
Sau
gần ba mươi năm đổi mới đi theo điều gọi là kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa, lần đầu tiên thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hàm
ý nhận thức về lý thuyết này còn quá mù mờ. Câu hỏi đặt ra là có thể
tiếp tục phát triển đất nước khi nền kinh tế phải bơi trong hỏa mù lý
thuyết hay không.
Sự vớt vát từ quá khứ?
Mặc dù Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, từng nói: “…Đến hết thế kỷ này không biết đã có chủ nghĩa xã hội hoàn thiện ở Việt Nam hay chưa.” Nhưng Việt Nam vẫn đang bươn
chải với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Chuyên gia tài chánh Bùi Kiến Thành hiện sống và làm việc ở Hà Nội nhận định:
“Cho
tới giờ tôi chưa nghe ông lãnh đạo nào, hay chuyên gia nào định nghĩa
định hướng xã hội chủ nghĩa. Từ thời kỳ 1985 ra chính sách đổi mới Việt
Nam là nền kinh tế nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị trường có
sự quản lý của nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Cho đến bây
giờ cũng chẳng ai biết được cái định hướng xã hội chủ nghĩa nó là cái
gì. Cho nên sắp
tới đây các vị lãnh đạo đảng và nhà nước nên nói rõ hơn nữa định hướng
xã hội chủ nghĩa là làm sao. Vừa rồi Thủ tướng Chính phủ có nói sơ sơ
định hướng xã hội chủ nghĩa là phục vụ cho những công ích xã hội. Nhưng
như thế cũng không đủ vì nền kinh tế đâu phải chỉ là để phục vụ công ích
xã hội.”
Cho đến bây giờ cũng chẳng ai biết được cái định hướng xã hội chủ nghĩa nó là cái gì. Cho nên sắp tới đây các vị lãnh đạo đảng và nhà nước nên nói rõ hơn.
-Bùi Kiến Thành
Tại
Hà Nội ngày 14/7/2014, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong vai trò Trưởng
ban Chỉ đạo đã chủ trì cuộc họp triển khai công tác sơ kết 5 năm thực
hiện Nghị quyết Trung ương 6 khóa 10 về “tiếp tục hoàn thiện thể chế
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.” Cổng thông tin Chính
phủ đưa tin về việc này cho thấy Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Trưởng ban
Kinh tế Trung ương Vương Đình Huệ sẽ có bản báo cáo lên Bộ Chính Trị
với những vấn đề rất nhạy cảm. Thí dụ như: “ Nhận thức
về phạm trù, nội hàm của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa còn chưa đủ
rõ; chưa có đột phá lớn trong huy động, phân bổ và sử dụng hiệu quả
nguồn lực xã hội theo cơ chế thị trường; môi trường kinh doanh, vẫn chưa
thực sự đảm bảo cạnh tranh công bằng, lành mạnh giữa doanh nghiệp,
thành phần kinh tế…”
Một
người bán hàng rong đi qua một tấm áp phích đánh dấu kỷ niệm 83 năm
ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam tại Hà Nội hôm 03/2/2013
Những
trích dẫn vừa nêu cho thấy lý thuyết kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa là một áp đặt khác thường do đảng Cộng sản Việt Nam đề ra,
một sự cứu chữa nửa vời trước sự phá sản của nền kinh tế tập trung theo
mô hình cộng sản Liên Xô cũ.
Cố
Giáo sư Đặng Phong (1939-2010) một chuyên gia kinh tế đồng thời là nhà
nghiên cứu lịch sử kinh tế có uy tín của một số trường Đại học ở Hà Nội,
từng nhận định về vấn đề này với Đài ACTD:
“Xã
hội chủ nghĩa là sự vớt vát thuộc quá khứ mà mình không thể chấp nhận
nó nữa, nhưng mình không thể thẳng thắn tuyên bố giã từ nó cho nên dùng
một chữ rất mơ hồ chung chung như vậy. Bây giờ mà mải mê đi tìm xã hội
chủ nghĩa thì không bao giờ tìm thấy giá trị thật của nó đâu. Cái nội
dung thật của nó là cái gì thì không tìm thấy đâu. Nó là một món nợ của
lịch
sử. Người Việt Nam chưa bao giờ xây dựng chủ nghĩa xã hội như Liên Xô,
nhưng Việt Nam đã đi theo con đường đó mà ngày nay chưa ai dám thẳng
thắn tuyên bố rằng con đường đó là sai lầm. Bởi vì tuyên bố như thế rất
nguy hiểm về mặt tâm lý xã hội.”
Doanh nghiệp nhà nước vẫn đóng vai trò chủ đạo
Tại
cuộc họp ngày 14/7/2014, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thể hiện thái độ cầu
thị, khi ông mạnh dạn lập lại những ý kiến của chuyên gia, nhân sĩ, trí
thức của hàng loạt các cuộc hội thảo kinh tế trong ba năm vừa qua. Theo
Cổng thông tin điện tử Chính phủ,
Thủ tướng đã lưu ý việc tổng kết Nghị quyết cũng cần phải làm rõ thêm
một bước về vấn đề Nhà nước và thị trường; Nhà nước làm tới đâu, làm
những gì; cái nào là thị trường phải theo quy chế kinh tế thị trường,
đồng thời cũng phải làm rõ vấn đề dân chủ trong kinh tế; vấn đề hội nhập
quốc tế và độc lập tự chủ.
Chuyên gia Bùi Kiến Thành nhận định về vấn đề liên quan:
Vấn đề này tư duy chưa rõ ràng, doanh nghiệp nhà nước đóng vai trò chủ đạo thì làm gì có nền kinh tế thị trường được.
-Bùi Kiến Thành
“Vừa
rồi Thủ tướng nói rất rõ, Nhà nước không có quyền đi ra kinh doanh mà
cạnh tranh với nhân dân. Nhà nước tạo ra mọi điều kiện, cơ chế chính
sách môi trường để cho dân doanh phát triển làm cho nền kinh tế phát
triển. Thủ tướng nói rất rõ nhưng Thủ tướng một mình không quyết định
được phải trình lên Bộ Chính trị, tại vì mọi chuyện trên đất nước Việt
Nam này phải được Bộ Chính trị quyết định. Thủ tướng có một tư duy rõ
ràng về vai trò của Chính phủ trong vấn đề phát triển kinh tế
nhưng Thủ tướng không thể một mình quyết định được.”
Theo
ông Bùi Kiến Thành Đảng và Nhà nước Việt Nam cần thay đổi tư duy một
cách tích cực, nếu không muốn đất nước tụt hậu so với khu vực và thế
giới. Ông nói:
“Các
vị lãnh đạo đi ra nước ngoài cũng vẫn nói Việt Nam là một nền kinh tế
thị trường, yêu cầu Mỹ yêu cầu Châu Âu và khắp mọi nơi mà các vị đến,
yêu cầu công nhận chúng tôi là nền kinh tế thị trường. Như vậy rõ ràng
chúng ta muốn hội nhập vào nền kinh tế thị trường của thế giới. Nhưng mà
nó có sự
không ăn khớp tức là doanh nghiệp nhà nước đóng vai trò chủ đạo. Vấn đề
này tư duy chưa rõ ràng, doanh nghiệp nhà nước đóng vai trò chủ đạo thì
làm gì có nền kinh tế thị trường được. Mong rằng trong những tháng, năm
tới các lãnh đạo nhà nước có một tư duy rõ ràng hơn nữa thì nền kinh tế
mới phát triển được.”
30
năm mở cửa, áp dụng kinh tế thị trường nửa vời với cái đuôi định hướng
xã hội chủ nghĩa đã giúp Việt Nam vượt qua khủng hoảng của giai đoạn
ngăn sông cấm chợ, lạm phát 800%. Đất nước đã tự túc lương thực và dư
thừa để xuất khẩu, nhưng một nền kinh tế thị trường nửa vời đã chỉ có
thể giúp Việt Nam
thoát nghèo chứ không thể giàu lên được. Việt Nam đang rơi vào bẫy thu
nhập trung bình, trong khi kinh tế các nước trong khu vực vốn dĩ đã cách
biệt khá xa với Việt Nam sẽ tiếp tục tiến lên đẩy lùi Việt Nam về phía
sau.
Chuyên
gia Bùi Kiến Thành nói với chúng tôi, sẽ là thảm họa cho Việt Nam nếu
đảng Cộng sản và Nhà nước Việt Nam không sớm thay đổi tư duy, chấp nhận
cải tổ dân chủ và áp dụng nền kinh tế thị trường thực sự.
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen