Thanh Trúc, phóng viên
RFA
2014-12-04
2014-12-04
Những thanh niên công giáo bị cáo buộc tội âm mưu
lật đổ chế độ, tại Toà án nhân dân thành phố Vinh, Nghệ An hôm 09/1/2013
AFP photo
AFP photo
Cuộc sống sau khi mãn hạn tù của những thanh niên Công giáo ở Vinh, bị bắt
giữ hàng loạt năm 2011 vì tội tuyên truyền chống phá nhà nước, vi phạm Khoản 1
Điều 88 Bộ Luật Hình Sự, xem ra không còn được bình thường bởi những đeo
bám sách nhiễu từ phía công an, thậm chí bị đánh nếu dám ra khỏi địa phương như
trường hợp anh Chu Mạnh Sơn, mãn án từ ngày 2 tháng Hai năm nay:
Sau khi ra tù thì em bị án quản chế nên không được đi đâu ra khỏi địa
phương. Trước đó em học trường Y Khoa ở Đại Học Vinh và còn một tháng nữa thi
tốt nghiệp nhưng mà bây giờ em về thì trường không cho tiếp tục học, coi như là
đuổi học luôn. Công việc thì chính quyền không cho ra khỏi địa phương nên cũng
không đi làm đâu được.
Hiện tại cuộc sống của em cứ gọi là bức bách, chưa được tự do đi ra làm
ăn cũng chưa được gọi là làm kinh tế gì mà gầy dựng cho gia đình cả. Chính quyền
luôn cho người theo sát, canh chừng, đi đâu luôn có người dòm ngó. Sơn bị
triệu tập lên xuống, cho người giám sát liên tục.
Hôm 30 tháng Mười 2014, Chu Mạnh Sơn ra khỏi khu vực huyện Yên Thành, nơi
anh đang bị quản chế, để đón một người bạn từ Sài Gòn ra. Anh bị công an thành
phố Vinh chận bắt ngay tại phi trường và đưa về đồn công an huyện Yên
Thành:
Vừa đóng cửa phòng một cái thì bốn năm người họ đã xông đến đánh đập Sơn
một trận túi bụi nhừ người và còn bị phạt hành chính hai triệu rưỡi đồng
nữa. Mình nói lý với họ là họ không có quyền gì để đánh đập nhưng mà họ
bảo “quyền gì ở đây “ và thế là họ cứ đánh.
Nếu có phái đoàn quốc tế nào về thăm hoặc muốn gặp anh em tù nhân hoặc
những người như Sơn mà Sơn ra thì sau về chính quyền lại gọi lên sách nhiễu, cho
người khủng bố tinh thần , dọa đánh rồi dọa giết nữa. Bởi vì Sơn trong thời gian
quản chế mà tự ý ra khỏi địa phương khi không có sự đồng ý của chính
quyền.
Tháng Năm vừa rồi ông đặc phái viên về nhân quyền và tự do tôn giáo
Heiner Bielefelgt có giấy mời gặp Sơn ngay tại Hà Nội thì Sơn ra gặp ông, rồi
phía bên đại biểu quốc hội Hoa Kỳ, đại biểu Châu Âu về nhân quyền họ muốn gặp
các tù nhân hoặc những người đấu tranh dân chủ để trao đổi mà Sơn ra gặp họ xong
trở về thì bị sách nhiễu. Còn nếu họ biết có những phái đoàn quốc tế hoặc đại
diện nhân quyền của Liên Hiệp Quốc về thì họ cấm Sơn không đi được.
Chính quyền luôn cho người theo sát, canh chừng, đi đâu luôn có người dòm ngó. Sơn bị triệu tập lên xuống, cho người giám sát liên tục.
- Anh Chu Mạnh Sơn
Cuộc sống khi mới ra tù của Trần Hữu Đức, mãn án 3 năm 3 tháng nhưng
còn một năm quản chế, cũng không có gì sáng sủa hơn. Là sinh viên cao đẳng ngành
công nghệ ô tô tại Nghệ An, vừa ra trường thì bị bắt cùng một tội danh với Chu
Mạnh Sơn, Trần Hữu Đức cho biết:
Em vừa ra ngày mùng 2 tháng Mười Một vừa rồi. Bây giờ em muốn làm hồ sơ
đi học tiếp nhưng vấn đề giấy tờ em chưa lo được. Em muốn học lại vể Luật,
nói chung ngành Luật phổ quát về dân sự và hình sự. Trước khi bị bắt thì giấy tờ
ví dụ chứng minh, hộ khẩu, bằng lái xe cũng như hộ chiếu thì em bị tịch
thu vô lý lắm, họ lấy hết rồi.
Và đương nhiên em bị coi là đối tượng không tuân thủ những điều họ áp
đặt, họ xếp mình vô thành phần đó cho nên họ nói mình chưa phải là một công dân
tốt. Nếu làm thủ tục thì có nhiều cái cũng còn trắc trở nhưng em vẫn biết đó là
cái quyền tối thiểu em phải được làm và em sẽ đòi quyền đó.
Được hỏi về cảm giác của người tù chính trị vừa từ sau những chấn song bước
ra bên ngoài, Trần Hữu Đức trả lời rằng cuộc sống bị tước đi những quyền căn bản
đã thường xuyên tạo áp lực tinh thần lên anh:
Nói thành thật khi ở trong đó mình đối diện với bốn bức tường, đối diện
với những cán bộ cộng sản, với những căng thẳng khi họ nhìn mình dưới con mắt đó
hay những đối xử hàng ngày. Còn bước chân ra thì phải nói có nhiều cái còn phức
tạp hơn em tưởng. Từ cái tương quan anh em họ hàng cũng như tương quan bạn bè
hàng xóm, tương quan với chính quyền cộng sản trong xã hội này thì em thấy có
những vấn đề rất khó khăn, khác với những điều mình nghĩ.
Ra đây thì em thấy có nhiều cái mình phải cập nhật liền, một vấn đề nữa
là cộng với cái sự chèn ép hàng ngày, họ cứ đến rồi là triệu tập này triệu tập
no, bắt em đi lên xã để trình diện để làm thủ tục này thủ tục nọ, làm báo cáo
này khác.
Rồi em đi lễ họ cũng không cho, đích thân họ lên bảo với Cha xứ là không
cho em với anh Đậu Văn Dương đi lễ.
Lý do khiến anh Trần Hữu Đức và anh Đậu Văn Dương bị ngăn cản không cho đi
lễ là vì sau khi ra tù thì hai anh được đề cử làm trưởng và phó của nhóm trẻ
trong giáo xứ:
Cho nên họ chèn ép cái kiểu là tại sao lại đưa chúng em vào vị trí đó
rồi tại sao lại cho chúng em đi lễ. Nhưng đương nhiên quan điểm và ý chí của em
thì em thấy những gì em đang làm là đúng với sự thật, đúng với những quyền căn
bản của em được hưởng, cho nên em vẫn luôn luôn sống cái quyền của em.
Em cũng cần cuộc sống riêng tư và cũng cần hòa nhập với cộng đồng, làm
việc để có thể giúp đỡ cha mẹ trong đời sống hàng ngày. Nhưng họ cứ đến họ
hỏi, ngày này họ đến, ngày mai họ đến, họ cứ lượn xung quanh nhà họ viết giấy
triệu tập. Có khi thì đến một lượt bảy tám người, liên tục như vậy rất là phiền
hà. Đi ra khỏi xã họ cũng không cho, rất chi là nhiều áp lực.
Đó là hai trong số mười bảy sinh viên, thanh niên Công giáo, bị bắt trong
một cuộc bố ráp tập thể ở Vinh tháng Tám năm 2011. Chu Mạnh Sơn, Trần Hữu
Đức cùng các bạn bị khởi tố rồi lãnh án tù vì đã rải truyền đơn tẩy chay cuộc
bầu cử quốc hội ba cấp hồi tháng Năm 2011, đồng thời kêu gọi đa nguyên đa đảng
cho Việt Nam. Anh Chu Mạnh Sơn nói tiếp:
Trong vụ án của bọn em thì có tới 8 người dính líu đến Điều 88 Bộ Luật
Hình Sự, 16 người kia liên quan đến Điều 79 Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự là
hoạt động lật đổ chính quyền. Bọn em là 8 anh em đã rải truyền đơn tẩy chay cuộc
bầu cử đó. Án cao nhất là anh Đậu Văn Dương 42 tháng tù giam và 18
tháng quản chế tại địa phương, rồi đến Trần Hữu Đức 39 tháng tù
giam, em thì 30 tháng tù giam còn Hoàng Phong thì án tù treo tại tòa. Hiện
tại bây giờ bốn anh em đã ra khỏi nhà tù nhưng còn lại án quản chế.
Có những trường hợp chẳng hạn như anh Hồ Đức Hòa, anh Đặng Xuân Diệu,
Nguyễn Đình Phương, Trần Minh Nhật hay là những anh em khác còn đang bị tù đày
về chính trị. Ngoài 17 người bị bắt giam thì còn có bảy tám người liên quan đến
vụ án trốn được. Em mong tất cả mọi người quan tâm đến những anh em ra rồi
hay còn ở trong kia.
Bỏ nước ra đi
Khi cuộc bố ráp các thanh niên và sinh viên Công giáo xảy ra ở Vinh tháng
Tám năm 2011, đã có vài người thoát lệnh truy nã bằng cách chạy đến những thành
phố khác trước khi tìm đường ra khỏi nước.
Từ một nơi đang trú ẩn ngoài Việt Nam, người thanh niên thứ nhất cho biết
trong giai đoạn đó anh đã chạy trốn vào Sài Gòn. Sau, vì gia đình bị làm khó dễ
và bản thân bị truy lùng gắt gao, anh tìm cách rời Việt Nam, bắt đầu cuộc
sống lưu lạc:
Có bốn người trong nhóm của em chạy thoát được. Ở bên này thì cuộc sống
có nhiều mặt hạn chế. Thứ nhất là giấy tờ không có, thứ hai nữa không có
giấy tờ thì đi xin chổ này chỗ kia thì nó khó khăn hơn . Nhưng
mà hiện tại thì em thấy tạm thời đủ sống.
Đi ra đường không có giấy tờ thì sợ công an bắt. Sợ nhất là vấn đề nó
bắt nó đưa về Việt Nam thôi. Vì đó em hạn chế vấn đề ra đường nhiều hơn.
Sau một thời gian ẩn náu ở Huế, sinh viên thứ hai kể lại cuộc đào thoát đơn
độc của mình:
Trần Hữu Đức, Đậu Văn Dương và Chu Mạnh Sơn là những người bạn thân của
em thời còn sinh viên. Lúc biết Đức đã bị công an bắt là lúc em ở quê . Cuối
tháng Tám năm 2014, cảm thấy mình sẽ bị lộ, em bỏ nhà ra đi, em vào trong Huế
đến một nhà giòng xin trú nấp trong đó.
Từ tháng Hai năm 2014 thì công an tìm em rất nhiều lần, gây khó dễ cho
gia đình, lúc đó lệnh truy nã em cũng xuất hiện rất nhiều trên mạng. Cảm thấy
không ở lại được thì em rời bỏ đất nước. Thời gian em đi thì gia đình thất vọng
về em rất nhiều. Trong quá trình trốn chạy đôi lúc em có mượn điện thoại trong
nhà giòng điện về nhưng bố mẹ không cho gặp nữa.
Em nghĩ trên con đường đấu tranh thì bản thân em không cô đơn. Em nghĩ có những người đấu tranh nếu họ biết đến thì bằng cách nào đó họ sẽ giúp đỡ em.
- Lời một sinh viên
Cũng như người bạn thứ nhất, cuộc sống ly hương của người bạn thứ hai này
cũng bất hợp pháp và luôn trong tình trạng sợ bị bắt giữ:
Giấy tờ mình không có, có nơi họ không cho em làm vì không có
passport, có nơi được nhận rồi thì họ hỏi passport để đăng ký nhưng không
có lại thôi.
Em rất hạn chế vấn đề đi ra và liên lạc với bạn bè ở Việt Nam. Cuộc sống
dường như là một cuộc sống khép kín.
Anh bỏ nước đi tháng Tư năm nay, tính đến giờ là gần 8 tháng nhưng chỉ thời
gian đầu thì có việc làm, còn mấy tháng sau này là giai đoạn vất vả do không
được nhận việc:
Nói chung cuộc sống bây giờ cũng quá là khó khăn vì mình không có công
ăn việc làm. Nhưng vì em còn trẻ em không tuyệt vọng đâu. Em nghĩ trên con
đường đấu tranh thì bản thân em không cô đơn. Em nghĩ có những người đấu
tranh nếu họ biết đến thì bằng cách nào đó họ sẽ giúp đỡ em.
Thực tế sau hai tháng đặt chân lên một đất nước xa lạ để tránh bị truy nã
và bắt bớ của chính quyền và công an thành phố Vinh, những thanh niên Công Giáo
chạy lánh nạn này đã đến trình diện và ghi danh với văn phòng Cao Ủy Tị Nạn Liên
Hiệp Quốc nơi nước sở tại. Họ đã được UNHCR tức Cao Ủy Tị Nạn Liên Hiệp Quốc sơ
vấn và cấp một giấy tạm trong khi chờ đợi sự cứu xét để được chấp thuận
qui chế tị nạn chính trị.
Câu chuyện cập nhật về nhóm thanh niên sinh viên Công giáo ở Vinh, Nghệ An,
bị bắt vì tội rải truyền đơn tẩy chay cuộc bầu cử quốc hội và kêu gọi đa nguyên
đa đảng cho Việt Nam, mà nay người đã mãn án hay vừa được tự do tháng trước,
người còn ở trong ngục thất và người thì d94 trôn khỏi nước, kết thúc với
một mẫu số chung là chừng như chẳng nơi nào đang sống được coi là an toàn
và tử tế với họ.
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen