Thái Lan : Cuộc chiến giữa Áo đen-Áo không đen

Mai Vân

Ngoài Philippines, về Á Châu tạp chí Courrier International còn chú ý đến Thái Lan qua tựa đề : « Thái Lan : Bắt buộc phải buồn ».

Trích dẫn báo The Bangkok Post, tuần báo Pháp nêu bật nỗi hoang mang ngày càng sâu đậm của người dân Thái, thể hiện qua sự kiện là trong lúc mà quốc tang ban hành sau khi vua Bhumibol băng hà sẽ kéo dài một năm, những người không có dấu hiệu không thọ tang đúng cách, như không mặc quần áo đen chẳng hạn, thì bị chỉ trích dữ dội.

Trước không khí nặng trĩu đau buồn hiện nay, tác giả bài viết nêu câu hỏi : Phải chăng Thái Lan đã thay đổi nghiêm trọng từ sau cái chết của vua Bhumibol trong đêm 12 rạng 13/10 ? Câu trả lời là có và không. Nếu thời gian có vẻ như ngừng lại ở cái giờ khắc nghiệt đó, thì cuộc sống vẫn tiếp tục. Cái chết của đức vua mà phần đông người Thái Lan xem như là người cha, tuy rất đau đớn, nhưng đã không có sự cố gì đáng tiếc xẩy ra.

Cho dù thế, người Thái Lan vẫn cảm nhận là đất nước giờ đây không còn như trước nữa. Đám đông thì mặc toàn màu đen, giải trí vui chơi thì đã nhường bước cho sự nghiêm trang, cho tang tóc. Họ biết là với cái chết của vua Bhumibol, cả một thời đại đã kết thúc, một thời đại trong đó nhà vua là hiện thân của những chuẩn mực xã hội, cách suy nghĩ, các giá trị. Hình ảnh, lời lẽ của nhà vua tràn ngập trên mạng xã hội đã nêu rõ mối lo âu của thần dân của ngài trước một tương lai vô định.

Nhiều vấn đề nêu lên cho thấy rõ nỗi hoang mang này chẳng hạn như phải gọi đức vua quá cố như thế nào ? Đây là một vấn đề nghi thức, những cũng thể hiện những mối trăn trở đối với việc một nền quân chủ có những quy củ cứng ngắc, sẽ có một chỗ đứng như thế nào trong một xã hội Thái Lan đang thay đổi, đầy rẫy tranh chấp chính trị và bất công ?

Vẫn là hai phe đối đầu nhau : một bên theo truyền thống và bên kia là tư tưởng mới mẻ, khuyến khích tự do cá nhân.

Tâm trạng bất ổn này cũng thể hiện qua cuộc tranh luận trên màu y phục : cứ tang tóc là phải mặc áo đen không thể chấp nhận màu khác. Không mặc màu đen đã trở nên nguy hiểm vì dễ dàng bị tố cáo là bất trung với vua. Chính quyền dĩ nhiên không ép buộc dân phải mặc màu đen, cho nên đã phải can thiệp .

Bài báo nhắc lại rằng nếu trước đây là cuộc chiến giữa phe Áo Đỏ và Áo Vàng, thì giờ đây là cuộc chiến giữa màu đen và không đen.

Bài báo kết luận là con đường gập ghềnh của Thái Lan còn rất dài.