Tuần vừa qua, thành phố Hannover đã tổ chức trọng thể lễ kỷ niệm 25 năm bức tường Bá Linh sụp đổ cũng như kỷ niệm 24 năm
nước Đức thống nhất.
Đêm
12 rạng sáng 13 tháng 8 năm 1961, những viên đá đầu tiên đã được đặt
xuống thành phố Bá linh, từ đó, bức tường ô nhục dựng lên bất chấp sự
phản đối của trên 300.000 người dân Tây đức. Máu đã đổ trên bức tường
này khi gần 5000 người đã tìm cách vượt qua biên giới, trên 200 người đã
ngã xuống để trả giá cho tự do.
Bức tường Bá Linh sụp đổ
Nhưng
rồi, 28 năm sau đó, như một phép lạ,
đêm 9 tháng 11 rạng sáng 10/11 năm 1989 những viên gạch ô nhục ấy đã
được đập vỡ trong niềm hân hoan vô bờ của hai vùng đất nước dẫn theo một
loạt tan rã của chủ nghĩa cộng sản ở Đông âu
Bức
tường dài 155 km, biểu tượng của sự chia lìa nay chỉ còn là một vành
đai xanh cho người đi xe đạp để gợi nhớ lại một giai đoạn bi thương của
lịch sử đã sang trang.
“Cái
đêm hôm đó đêm gì ?” Có lẽ đó sẽ là một ấn tượng không bao giờ quên với
những người dân Đức. Một cảm giác bàng hoàng ? Buồn ? Vui, Ngỡ ngàng ?
Ngôn ngữ nào diễn tả được tâm trạng của trên 60 triệu người dân Đức lúc
đó ? Là một thuyền nhân, tị nạn tại Đức từ năm 1981, Chị Mỹ Lâm sống
cùng gia đình tại Tây Berlin , cách bức tường không đầy 500 mét hồi
tưởng lại quang cảnh Berlin lúc đó:
"Đêm
hôm đó cảnh sát Đông Đức đã tự động bỏ súng xuống để cho người ta tự
động đi qua cửa biên giới. Riêng ở Berlin, từ 21 giờ đến 2 giờ sáng đã
có khoảng 20.000 người đã vượt bức tường Berlin để đi qua vùng Tây Bá
Linh. Nhà tôi thì lúc đó cách bức tường khoảng nửa cây số thì sáng ngày
mùng 10/11 tự nhiên thấy hai bên con đường chính, người đi bộ sắp hàng
hàng lớp lớp,
họ đi đông không thể tưởng tượng được, họ là những người vượt biên
giới, họ đi suốt đêm tới sáng vẫn còn hàng ngàn người đi bộ ngoài đường.
Những
người Đông Đức tràn vào các siêu thị. Một tình trạng rất là hỗn loạn
xảy ra ngày hôm đó nhưng mà hỗn loạn trong sự vui mừng, người Tây Bá
Linh đón tiếp người Đông Bá Linh trong sự vui mừng. Không khí ngày hôm
đó như là một ngày lễ hội lớn. Đông Bá Linh đi tới đâu cũng được tiếp
đón và được đối xử rất là tử tế. Hai đứa con gái tôi được cô giáo dẫn ra
bức tường mua hoa tặng cho những người bước qua khỏi ranh giới.”
Tôi chỉ có một cái so sánh nhỏ trong đầu tôi, đó là người ta cũng đấu tranh để thống nhất nước Đức, nhưng người ta đã thống nhất một cách rất khôn ngoan, không có thương tổn nhiều như Việt Nam mình.
- Anh Nguyễn văn Mài
Anh Lâm Đăng Châu, du học tại Đức từ năm 1968, lúc đó làm việc tại thành phố Hannover, cách Berlin gần
300 cây số, anh nói lên sự xúc động của mình khi nghe tin bức tường Bá Linh sụp đổ:
“Trong
ngày lịch sử của nước Đức, chúng tôi vui mừng và ứa nước mắt khi thấy
cảnh người dân Tây và Đông Đức ôm nhau gặp gỡ nhau sau 28 năm chia cắt.
Người Việt lao động ở Đông Đức và Đông Âu sau đó cũng tìm cách sang Tây
Bá Linh, sang Tây Đức để xin tị nạn”
Nhưng
niềm vui mừng đó hình như không hẳn là cảm xúc của tất cả những người
Việt có mặt trên nước Đức lúc đó. Anh Nguyễn văn Mài, hợp tác lao động
tại Đông Đức từ năm 1988
chia sẻ một cảm giác gần như là thờ ơ bên cạnh một biến động lớn của
nước Đức:
“Nói
thật ra thì tôi không có gì là sửng sốt hay bàng hoàng, bởi vì nói thật
nước Đức không phải là nước của mình, chỉ biết đây là việc của người
Đức thôi. Tôi chỉ có một cái so sánh nhỏ trong đầu tôi, đó là người ta
cũng đấu tranh để thống nhất nước Đức, nhưng người ta đã thống nhất một
cách rất khôn ngoan, không có thương tổn nhiều như Việt Nam mình.”
Gần
một năm sau khi bức tường Bá Linh bị san bằng, nước Đức chính thức
thống nhất ngày 3 tháng 10 năm 1990 và ngày này cũng được coi là ngày
Quốc Khánh. Những năm đầu tiên, trên 40 triệu dân Tây Đức một sớm một
chiều đã phải cưu mang thêm gần 18 triệu dân Đông Đức. Những thay đổi
bất ngờ đã làm xáo trộn cuộc sống kỷ cương của cộng hoà xã hội chủ nghĩa
Đức, nhiều nhà máy đóng cửa, nhiều người mất việc làm đã là lý do cho
làn sóng kỳ thị dấy lên trong những ngày đầu nước Đức hợp nhất mà đỉnh
điểm là cuộc đốt chung cư của người tị nạn tại Rostock-Lichtenhagen làm
rung chuyển chính trường Đức. Anh Mài kể lại:
“Tôi
thấy rằng cuộc sống kinh tế tại Đông Đức rất tốt, một trời một vực
với Việt Nam mình, người dân Đông Đức cũng tốt lắm, ngày ấy anh em bên
này có câu” giàu thì đi Đức, trí thức đi Nga mà la cà thì đi Tiệp, thế
nhưng mà chỉ có khi mà bức tường Bá Linh đổ, khi mà chế độ bắt đầu thay
đổi thì trong một số người Đức thấy xuất hiện tư tưởng bài xích người
ngoại quốc cụ thể như là người Việt Nam, người Cuba, người Mozambique
đang làm việc tại Đức.
Họ
cho rằng người mình đến đây lao động đã chiếm mất việc làm của người
ta, cho nên là nó dấy lên một làn sóng bài xích và đã xảy ra những sự
việc rung động cả nước Đức thí dụ như ở Rostock hay ở Mattersburg , họ
đã đốt khu nhà ở của
người Việt mình, họ hành hung người Việt nhà mình. Nhưng nó chỉ xảy ra
một thời gian ngắn thôi, sau đó thì chính quyền Đức người ta đã kịp thời
chấn chỉnh và hiện tượng như vậy không còn xảy ra nữa.”
Thống nhất và xây dựng đất nước
Gánh
nặng bên kia bức tường Bá Linh trao lại cho nước Đức thống nhất không
phải nhỏ, người dân Tây Đức đã đóng góp rất nhiều để có một nước Đức
cường thịnh và phát triển như hôm nay, chị Mỹ Lâm cho biết:
Khẩu hiệu Thống Nhất trong Đa Năng. Photo by Tuong An
“Phải
nhìn thấy rằng là sự giúp đỡ của người dân Tây Đức đối với người dân
Đông Đức rất lớn. Chúng tôi đi làm phải đóng 7% lương của mình vào một
quỹ gọi là “quỹ xây dựng lại Đông Đức.”
Sau
một thời gian ổn định lại lòng người cũng như vật chất. Nước Đức đã lấy
lại cân bằng và phát triển. Sự sáng suốt của những người nắm giữ những
vai trò quan trọng trong bộ máy hành chánh của nước Đức có phải chăng
là nhờ họ đã có một quá khứ đau thương dưới chế độ Cộng sản ? Anh Lâm
Đăng Châu nói:
“Một
điểm rất là đặc biệt là hai người nắm giữ quyền lực cao nhất của nước
Đức là Tổng thống Đức và bà Thủ tướng Merkel đều xuất thân từ Đông Đức
thành ra họ có những tầm nhìn xa. Chính vì những hoạt động đảng phái mà
họ có tầm nhìn xa như vậy đã đóng góp phần nào về sự phát triển của nước
Đức. Họ đã không có những chuyện như tù đầy, trại cải tạo hay đàn áp.
Nếu mà so với sự thống nhất của Việt Nam thì họ đã khôn khéo nhìn ra vấn
đề đó để mà phát triển nước Đức thành một trong những cường quốc, ít
nhất là cường quốc về kinh tế hiện này trên thế giới.”
Với
16 bang, nước Đức đã chia mỗi tiểu bang mỗi năm phụ trách tổ chức lễ
thống nhất hay còn gọi là lễ Quốc khánh của nước Đức. Năm nay, thành phố
Hannover, thủ phủ của bang Niedersachsen nhận trách nhiệm tổ chức lễ
hội liên bang kỷ niệm 24 năm nước Đức thống nhất. Hàng trăm ngàn người
từ khắp nơi đổ về thành phố nằm bên dòng sông Leine của Tây Bắc Đức.
Trung tâm Việt Nam tại Hannover cũng có gian hàng triển lãm, anh Lâm
Đăng Châu, chủ tịch trung tâm Việt Nam kể lại không khí tưng bừng trong
ngày lễ hội:
“Năm
nay, thủ phủ của bang Niedersachsen, tức là thành phố Hanover nhận tổ
chức lễ hội liên bang 25 năm bức tường Bá linh
đổ và chính thức là 24 năm nước Đức thống nhất. Khẩu hiệu họ đưa ra là
25 năm cuộc cách mạng ôn hoà và bức tường Bá Linh đổ hay là 25 năm Tư do
và nước Đức thống nhất trong đa dạng (Vereint in Vielfalt) Trong sinh
hoạt cách đây hai ngày, chúng tôi có tham dự, thời tiết rất đẹp thì
chúng tôi thấy có hàng trăm ngàn người từ những thành phố lớn ở Đức đã
tới Hannover để tham dự.
Và
chúng tôi thấy những quan chức trọng yếu trong chính quyền Liên bang
như là Tổng thống Đức Gauck, Thủ tướng Đức Merkel, ông Chủ tịch Quốc Hội
Lammert, Thống đốc bang Niedersachsen, ôngWeil và Thị trưởng thành phố
Hannover, ông Schostock cũng như đại diện 16
tiểu bang của Đức đều hiện diện trong ngày Quốc khánh của Đức hôm thứ
sáu 3/10 vừa qua. Trung tâm Việt Nam chúng tôi cũng được lời mời của
bang Niedersachsen trung tâm Việt Nam Hannover cũng có một gian hàng
thông tin và triển lãm về người Việt ở Đức góp phần vào sự đa dạng, nói
lên tiếng nói của người di dân tại Đức. Trong cuộc triển lãm đó, chúng
tôi trình bày 3 chủ đề:
Phải nhìn thấy rằng là sự giúp đỡ của người dân Tây Đức đối với người dân Đông Đức rất lớn. Chúng tôi đi làm phải đóng 7% lương của mình vào một quỹ gọi là “quỹ xây dựng lại Đông Đức.
- Chị Mỹ Lâm
-
Chủ đề thứ nhất: là những người Việt Nam tị nạn, chúng tôi có những
hình ảnh về thuyền nhân đến Đức từ cuối thập niên 70.
- Chủ đề thứ hai: Chúng tôi nói về người Việt Nam hợp tác lao động bên Đông Đức từ đầu thập
niên 80 cho đến khi bức tường đổ.
-
Chủ đề thứ ba: Là kết hợp và giao lưu người Việt Nam miền Bắc bên Đông
Đức và thuyền nhân tị nạn, đa số ở miền Nam có dịp gặp gỡ để trao đổi
với nhau.
Nước
Đức thống nhất không đổ máu, không một tiếng súng. Tây Đức Nước Đức trở
thành một quốc gia kinh tế đầu tàu của Âu châu. Nhìn về Việt Nam, chị
Mỹ Lâm so sánh hai
sự thống nhất:
“Một
sự khác biệt rất rõ ràng: sự thống nhất của nước Đức là do sự đầu hàng
của chế độ Cộng sản , họ từ chối chế độ Cộng sản, đó là sự thất bại của
chế độ Cộng sản. Còn ở Việt Nam thì sự thống nhất ở Việt Nam là sự thống
nhất trong bạo lực. Nên sự thống nhất ở Việt Nam đưa nước Việt Nam mình
xuống dốc, còn sự thống nhất của nước Đức tạo ra một nền kinh tế tự do
và con người được phát triển theo bảo đảm của Nhân quyền.”
Nước
Đức thống nhất trong hoà bình, cường thịnh. Sau
25 năm, các thành phố ở Đông đức được xây dựng lại tân tiến hơn cả Tây
Đức. Việt Nam sau gần 40 năm thống nhất vẫn còn những chênh lệch giầu
nghèo quá lớn. Anh Lâm Đăng Châu nhận xét:
“Nước
Đức thống nhất trong hoà bình, không đổ máu, không tiếng súng. Đức tôn
trọng nhân quyền, kinh tế vững mạnh, có uy tín và được thế giới ngưỡng
mộ. Nhìn về Việt Nam thì nước Việt Nam thống nhất có quá nhiều thương
đau, mất mát trong một cuộc nội chiến tàn bạo. Muốn có dân chủ trong
nước thì bị bắt bớ, tù đày, độc lập dân tộc thì bị đe doạ.”
Tương
lai của một đất nước nằm trong tay người dân và do chính người dân
quyết định, vấn đề là họ có đủ can đảm đứng lên để cầm lấy vận mệnh của
đất nước như những sinh viên Hồng kong đang đứng lên đòi quyền làm chủ
của mình ? Anh Lâm Đăng Châu kết luận:
“Chính
người dân Đông Đức đã tự định đoạt lấy số phận của mình, họ kiến trì
tranh đấu cho tự do dân chủ, bất chấp tù đầy. Theo tôi nhận thấy, vấn đề
chuyển hoá của Việt Nam mình phải do chính người dân tự quyết định lấy
vận mạng của mình.”
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen