Hành trình một sĩ quan Mỹ gốc Đài Loan làm gián điệp cho Bắc Kinh

Phương Nga

Ảnh chụp Edward Lin ngày 03/12/2008 tại Honolulu (Hawaii - Hoa Kỳ).HO / Navy Visual News Service / AFP

Cảnh sát Pháp biểu tình tại nhiều thành phố, trước tình trạng bạo lực gia tăng nhắm vào chính bản thân họ; tại Áo, phe cực hữu tiến gần đến gần hơn quyền lực; tại Pháp , tổng thống François Hollande cương quyết đối mặt với các công đoàn chống lại việc cải tổ luật lao động và Liên Hoan Phim đang sôi nổi tại Cannes . Trên đây là những tựa chính trang nhất các nhật báo Pháp ra hôm nay, 18/05/2016. Riêng trong mục « Phóng sự điều tra » của Le Figaro, có bài viết khá dài về Edward Lin, một thanh niên Mỹ gốc Trung Hoa đã bị bắt giữ hồi tháng 09/2015 và bị buộc tội làm gián điệp cho « những thế lực nước ngoài ».

Lt. Cmdr. Edward Lin

Mở đầu bài báo, tác giả giới thiệu về Edward Lin như một mẫu hình, biểu tượng cho giấc mơ Mỹ của thế kỉ XXI : đến Mỹ năm 14 tuổi, cùng cha mẹ là người Đài Loan, một chữ bẻ đôi tiếng Anh không biết. Thế rồi, thiếu niên Edward Lin đã dần vượt qua các cấp học với kết quả vô cùng xuất sắc. Đã có lúc bạn đồng môn đại học nhận xét anh là « một nhân vật có uy tín vô cùng ».

Rất có năng khiếu trong lĩnh vực tin học, Edward đã khởi nghiệp khi đồng ý đầu quân cho Hải Quân Mỹ vào năm 1999, tức là 1 năm sau khi nhập quốc tịch Mỹ. Năm 2002, Eddy – tên gọi thân mật của Edward Lin, đỗ vào trường sĩ quan. Ngày 03/12/2008, tại Honolulu, trước 80 tân công dân Mỹ, chàng thanh niên trẻ 31 tuổi, trong bộ quân phục tinh khôi, đã tuyên bố : « Tôi đã luôn mơ ước được đặt chân đến miền đất hứa là Mỹ. Tôi đã lớn lên và luôn tin rằng mọi con đường rồi sẽ dẫn đến Disnayland ».

Bảy năm sau, Edward Lin trở thành thiếu tá Hải Quân, nhưng rồi giấc mơ Mỹ của anh buộc phải chấm dứt vào 11/09/2015 : Trong khi chuẩn bị lên máy bay đi Trung Quốc, anh đã bị câu lưu để thẩm vấn và đưa  về nhà tù quân sự tại Chesapeake (thuộc bang Virgina). Trrước khi bị bắt, anh này đã bị cơ quan chống gián điệp của Hải Quân và FBI theo dõi từ nhiều tháng.

Bằng việc xin nghỉ phép vào những ngày nhất định, rồi lại cung cấp địa chỉ sai lệch so với điểm đến ở nước ngoài hay che giấu việc có liên hệ với các đối tượng thuộc quốc tịch nước ngoài, những việc làm này đã khiến Edward Lin bị cấp trên và đồng đội.

Đến tận ngày 08/04/2016, trong phiên tòa điều trần diễn ra tại Norfolk, bang Virgina, nhà chức trách Mỹ mới hé lộ phần nào nội dung công việc bí mật mà Edward Lin đã làm.

Bị nghi ngờ là thân với Bắc Kinh, người thanh niên Mỹ gốc Trung Hoa này đã bị một nhân viên tình báo FBI nói rất sõi tiếng quan thoại, móc nối và nhanh chóng rơi vào bẫy của nhân viên này sau 5 lần gặp gỡ. Edward Lin bị buộc tội phản bội quốc gia đã cưu mang anh và làm gián điệp cho « những thế lực nước ngoài ».

Nhiều câu hỏi được đặt ra : « Đâu là nhiệm vụ bí mật của Lin trong hàng ngũ của Hải quân Mỹ ? ; Anh ta đã nắm được những bí mật gì ? ; Anh ta đã cung cấp những thông tin gì cho các cơ quan tình báo nước ngoài ? ». Một điều chắc chắn là những việc làm của anh ta bị xem như nghiêm trọng, bởi vụ việc được xếp vào danh mục « an ninh quốc gia ».

Báo mạng In Homeland Security nhận định : « Việc Lin bị bắt giam trong vòng tám tháng mà không một thông tin nào liên quan đến cuộc thẩm vấn anh ta được công bố, chứng tỏ rằng các nhà điều tra đã nhận định rằng anh ta không hề hành động một mình hoặc để tránh việc các mối quan hệ với nước ngoài của anh ta bị bại lộ. Giữ bí mật về việc bắt giữ Lin, các nhà điều tra đã tiết kiệm được thời gian trong việc vây bắt các đối tượng bị tình nghi khác, mà không để họ kịp nghi ngờ »

Theo yêu cầu của Hải Quân và tình báo Mỹ FBI, tư pháp nước này cho biết Edward Lin sẽ bị xử kín trước tòa án quân sự đặc biệt. Ngay cả khi có sự dàn xếp của tư pháp và mặc dầu gia đình anh này vẫn một mực khẳng định anh ta vô tội, rất ít khả năng anh sẽ sớm được trả tự do ; làm gián điệp cho các thế lực nước ngoài có thể bị kết án tù chung thân.

Bài báo tiếp tục với các phân tích, nhận định về Edward Lin thông qua nhiều dự án quan trọng liên quan đến an ninh quốc phòng Mỹ.

Cuối cùng, tác giả bài báo khẳng định là trường hợp của Lin chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Bởi lẽ mấy năm trở lại đây, nhiều vụ bê bối liên quan đến gián điệp Trung Quốc đã tăng nhanh ở Bắc Mỹ,  liên quan đến cả nhân viên phòng thí nghiệm, sinh viên, nhà ngoại giao.

Washington đang rơi vào tình thế vô cùng tế nhị, với một bên là 300.000 sinh viên ưu tú Trung Quốc đang đổ dồn vào các trường đại học danh giá của Mỹ – và đang trở thành mối nghi ngờ tiềm tàng cho lợi ích quốc gia của Mỹ - với một bên là những lời cáo buộc dính tới tư pháp nước này. « Vào thời đại gián điệp điện tử, tình báo « theo lối xưa » vẫn còn đất sống », bài báo kết luận.