Lương y như từ mẫu

 

 

Nghề “thầy thuốc” (y) có từ rất lâu đời, dù là Đông y hay Tây y, và được coi là một nghề “cứu nhân độ thế”. Rất cao qu‎ý. Xã hội Việt Nam ta có truyền thống rất coi trọng nghề y nên mới có câu “lương y như từ mẫu”, người thầy thuốc giống như người mẹ hiền.

 

Ngày xưa, người thầy thuốc, còn gọi là “thầy lang”, thường rất nghèo, bắt mạch bốc thuốc chữa bệnh không lấy tiền. Người bệnh tùy hỉ đền ơn thầy cái gì cũng được: vài đồng tiền, hay con gà, túi gạo...

 

Từ ngày nước ta “Tây hóa” thì có thầy thuốc Tây y, được gọi là bác sĩ, lấy Hippocrates làm ông tổ. Khi tốt nghiệp ra trường phải đọc lời thề Hippocrates rất cao quý. Nhưng dần dần nghề bác sĩ được xã hội mới của ta trọng vọng quá đáng, coi thầy thuốc như “ông quan”: ngoài Bắc được gọi là “quan đốc”, còn trong Nam thì gọi là “quan thầy”. Có lẽ vì lúc ấy bác sĩ còn ít và chưa có nữ bác sĩ.

 

Các ông bác sĩ thời đó rất oai, phần lớn đều giàu có, vợ đẹp con khôn. Nghề “cứu nhân độ thế” trở thành một nghề “hái ra tiền” và được coi như “thượng lưu trí thức”, được giết người vô tội vạ, sinh mạng người bệnh, nhất là người bệnh nghèo, không có kí-lô nào!

 

Và ngày nay, trong xã hội Việt Nam thời buổi “cách mạng xã hội chủ nghĩa” và có một bà bác sĩ làm bộ trưởng y tế, tình trạng y tế nước ta đã “tiến bộ” ra sao, và các “lương y” có “như từ mẫu” không?

 

 Không gì bằng đọc bài của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc viết từ Việt Nam:

 

“Tôi không có dịp đi nước ngoài nhiều, nên không biết ở ngoài người ta có hệ thống chăm sóc sức khỏe cho lãnh đạo hay không. Nhưng nhìn từ góc độ y đức tôi thấy chuyện dành ra một tài khoản và ban bệ chỉ để lo chuyện sức khỏe cho lãnh đạo thật là vô minh.

Thời còn làm trong bệnh viện nhà nước tôi chứng kiến nhiều cảnh đau lòng. Thường dân không có thuốc phải nằm chờ chết. Cán bộ cao cấp thì được lệnh mua thuốc ngoại, giá bao nhiêu cũng được duyệt. Thường dân nằm la liệt hành lang bệnh viện. Cán bộ nằm phòng có máy lạnh. Đó là thời 79-85. Nhưng thời nay cũng chẳng có gì khác. Cũng như giữa giàu và nghèo, khoảng cách giữa dân và quan càng ngày càng lớn. Quan thì giàu, dân thì nghèo.

Người ta nói một chuyện làm một chuyện khác. Nói xóa bỏ giai cấp, nhưng lại tạo nên một giai cấp ăn trên ngồi trước. Nói là đầy tờ nhân dân, nhưng trong thực tế là cha mẹ nhân dân. Ngôn ngữ dưới thời XHCNVN không còn ý nghĩa thật của nó nữa.

Sài Gòn có bệnh viện Thống Nhất dành cho lãnh đạo. Nhưng ít ai biết rằng bất cứ tỉnh nào cũng có một khu trong bệnh viện chỉ dành cho lãnh đạo. Phải bao nhiêu tuổi đảng mới được nằm ở các khu đặc trị đó. Tôi không có vinh dự điều trị cho các vị lãnh đạo vì tôi đoán lý lịch của mình không “sạch” mấy (do học y thời trước 75). Nhưng tôi được biết đồng nghiệp điều trị cho các lãnh đạo than trời lắm. Họ nói các vị lãnh đạo coi bác sĩ chẳng ra gì, đối xử với bác sĩ như là cấp trên và cấp dưới. Chán lắm. Bực tức lắm. Nhưng nhiệm vụ và y đức thì phải làm, chứ chẳng ai ham làm trong các khu đặc trị cho lãnh đạo cả.

Thật ra, mấy khu đặc trị là những khu nguy hiểm trong bệnh viện. Dù trang bị tốt hơn các khu khác, nhưng tử vong vẫn cao trong mấy khu đặc trị. Lý do đơn giản là bác sĩ chẳng dám quyết định gì cả. Cái gì cũng hỏi cấp trên. Có lẽ nhiều người không biết, nhưng có ca phải hỏi ý kiến … cấp ủy. Không có hệ thống y khoa nước nào quái đản như nước ta, bác sĩ xin ý kiến cấp ủy để điều trị! Có cụ bị để nằm cho đến chết vì chẳng ai dám quyết định, ai cũng sợ trách nhiệm. Có lần tôi tham dự hội chẩn về một trường hợp và bị ám ảnh lâu dài về hệ thống y tế dưới thời XHCN. Ông cụ không phải là cán bộ cao cấp, nhưng là bố của một ông thứ trưởng, nên cũng được nằm khu dành cho lãnh đạo. Ông cụ bị cao huyết áp và tiểu đường, bệnh rất hay gặp. Người ta hội chẩn mãi, xin ý kiến mãi, thậm chí ông thứ trưởng bay vào Sài Gòn thăm bố. Chẳng ai dám làm gì! Ba tuần sau, ông cụ qua đời. Chính cái hệ thống phân biệt đối xử và giai cấp làm cho ông cụ chết.

Chính cái hệ thống đó đang giết người dân nữa. Đọc blog thấy có tin Thanh Hóa  “Chăm sóc sức khỏe cán bộ tỉnh Thanh Hóa”. Có cái gì ghê tởm ở đây. Chúng ta biết rằng người dân Thanh Hóa đang đói. Gần 250.000 người đói. Vậy mà người ta thản nhiên xây tập trung tiền bạc vào việc chăm sóc sức khỏe cán bộ!

Đâu chỉ Thanh Hóa mới lo chăm sóc sức khỏe cán bộ. Trung ương cũng thế. Chẳng những huy động, mà còn huy động toàn hệ thống. Thử đọc bản tin Huy động sức mạnh của toàn hệ thống trong công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ thì biết người ta muốn gì. Đọc bản tin đó gần chục lần tôi vẫn không giải thích được tại sao người ta lại vô cảm, ngạo mạn, ngang nhiên, trắng trợn như thế.

Trong khi bệnh viện các cấp quá tải, trong khi hai ba bệnh nhân phải nằm chung giường, trong khi bệnh nhân nằm ghế bố la liệt ngoài hành lang, mà có một giai cấp ngang nhiên huy động toàn hệ thống để chăm sóc cho một nhúm cán bộ đảng viên. Họ xem bệnh viện, bác sĩ, y tá, chuyên gia như là tài sản của riêng họ, muốn làm gì thì làm. Không hiểu trong lịch sử nước nhà, đã có một giai cấp thống trị nào chẳng những bất tài mà còn tàn nhẫn với người dân như hiện nay. Tìm hoài trong cổ sử mà chưa thấy. Tạm thời có thể nói đảng viên là giai cấp tàn nhẫn nhất với người dân trong lịch sử Việt Nam?” (ngưng trích)

Trong các bệnh viện ở nước CHXHCNVN “Độc Lập-Tự Do- Hạnh phúc” thì như thế, còn tại các phòng mạch tư thời “đổi mới” thì các “lương y” đối xử với “con bệnh” giống như côn đồ đứng bến xe đò.

Dưới đây là lời ta thán của một “con bệnh” ở Nha Trang do CTV Danlambao chuyển đạt:

“Chiều ngày 23.8 tôi có đến địa chỉ 12 Ngô Sĩ Liên, Nha Trang để gặp bác sĩ Can khám thai vì ít ra tôi cũng nghe tiếng về vị bác sĩ này.

 

Hôm đó thật sự tôi quên mang theo giấy tờ khám chỗ khác theo. Chị bốc số kêu tôi đợi xem bác sĩ có chịu khám không. Và cũng đến lượt tôi, tôi vội vàng vào phòng khám. Trong phòng lúc này có một cô ngồi đánh máy vi tính, một cô che khăn lên bụng tôi và bác sĩ Can bước vào. Ông hỏi tôi tên gì và ở đâu, rồi ông hỏi giấy tờ khám thai mấy lần trước tôi nói: “Cháu quên mang theo”.

 

Tôi không ngờ bác sĩ Can chửi xối xả vào mặt tôi và đây là nguyên văn của bác sĩ Can:

 

- “Đụ mẹ mày đi khám mà không mang theo giấy tờ. Mày làm mất thời gian của tao. Mày cũng chỉ là dân làm công thôi chớ có phải là cái đéo gì. Cái máy khám này tao mua 1 tỷ 2, tao thuê chỗ này mười mấy triệu 1 tháng. Đụ mẹ mày gặp tao là mày có phước đó, tao đang cần tiền nhưng chẳng lẽ tao quẹt qua quẹt lại để tao lấy 200k của mày à?”.

 

Tôi không kịp nói gì rồi cô che khăn lên bụng tôi kêu tôi ra khỏi phòng khám về đi.

 

Tôi tự nghĩ bác sĩ Can là một người có học thức sao lại từ miệng mình thoát ra những lời nói như thế với tôi như vậy? Bác sĩ Can có biết rằng tôi đang nghén và cũng kiên nhẫn ngồi đợi đến lượt mình hay không? Tôi đi khám cũng tiền bạc phải chăng mà.tôi không biết đã có bao nhiêu người cũng bị chửi như tôi rồi. Nếu bác sĩ Can không có nhân cách là một bác sĩ thì nên đóng cửa phòng mạch sớm đi chứ?

 

Tôi không nói oan cho bác sĩ Can và tôi chỉ muốn nói với bác rằng: “Hôm đó bác chửi cháu như vậy bác có áy náy không hay là bác chửi nhiều nên quen miệng rồi?”

 

Tôi thấy kinh tởm bác sĩ Can.

 

Mọi người đọc qua bài viết này của tôi hãy chia sẻ giùm tôi vì tôi sợ 1 ngày nào đó moi người đến đây khám cũng có người sẽ gặp cảnh như tôi..." (hết trích)

 

Ôi! “Lương y như từ mẫu”! Hồn thiêng Hải Thượng Lãn Ông, Hippocrates đang ở nơi đâu?

 

Bác sĩ, hay đúng hơn, y sĩ là một nghề nhìn rõ những bệnh hoạn, đau đớn của thể xác con người nên những y sĩ có lương tâm phải hy sinh rất nhiều thì giờ và tâm trí trong đời sống của họ để cứu chữa bệnh nhân, trau dồi mở rộng kiến thức y khoa. Đó là những ân nhân thầm lặng của loài người.

 

Trái lại, có những y sĩ chỉ coi nghề nghiệp của mình như biểu tượng của danh vọng và giàu sang. Bệnh nhân của họ mang những bệnh tật của thể xác, còn người y sĩ vô lương tâm thì mang những căn bệnh trong tâm hồn. Như ông “bác sĩ Can” trên đây.

 

Không biết ông “quan đốc” này còn nhớ “Hippocrates” là ai hay không, hay trong đầu ông ta chỉ có tiền và tiền. Hách dịch, coi thường bệnh nhân (khách hàng của mình), dành dựt người bệnh như ngoài chợ cá, làm ít khai nhiều để lấy tiền bất chánh, sống chết mặc bay tiền thầy bỏ túi... là bệnh của mấy “quan đốc” này.

 

Ở trong nước CHXHCN VN thì như thế. Ở hải ngoại thì không... như thế, nhưng cũng đã có những tiếng than phiền về một số “docs” và những người phụ tá của họ có tác phong không giống “lương y như từ mẫu” và làm khác hẳn với “lời thề Hippocrates” khi ra trường.

 

“Bác sĩ” đã biến thành một nghề giống như mọi nghề khác, ở bất cứ nơi đâu, cũng có người tốt kẻ xấu, cũng có người lương thiện kẻ…ít lương thiện.

 

Cái thời của Hải Thượng Lãn Ông, của Hippocrates đã xa xưa lắm rồi.

 

Ký‎ Thiệt

 

 

Bệnh viện dành cho nhân dân nước CHXHCN VN