Kính Hòa, phóng viên
RFA
2015-06-01
2015-06-01
Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phùng
Quang Thanh (P) và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter (T) tại Hà Nội vào ngày
01/6/2015.
Sáng ngày 1/6/2015 tại Hà Nội, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam
Phùng Quang Thanh và người đồng nhiệm Hoa Kỳ Ashton Carter ký một Tuyên bố về
tầm nhìn chung về Quốc phòng giữa hai quốc gia. Sau đó trong một cuộc họp báo,
Đại tướng Phùng Quang Thanh được báo VietNamnet trích lời như sau: "Mong muốn
của VN là Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm này. VN và Mỹ giờ đã là bạn bè, đối tác
toàn diện, có làm như vậy mới thể hiện sự tôn trọng và tin cậy lẫn nhau, phù hợp
với lợi ích của cả hai nước". Bộ trưởng đồng thời cho rằng không nên gắn
việc này với vấn đề nhân quyền mà ông khẳng định VN đang đảm bảo rất tốt.
Luật sư Nguyễn Văn Đài từ Hà Nội không đồng ý với ông Phùng
Quang Thanh rằng Việt Nam đang đảm bảo rất tốt vấn đề nhân quyền.
“Tôi đánh giá rằng tình trạng nhân quyền trong những năm vừa
qua không có được cải thiện một cách đáng kể, ngoài việc chính quyền có giảm
việc bắt giữ những người đấu tranh dân chủ và hoạt động nhân quyền trong nước.
Nhưng thay vào đó họ tiến hành những chiến dịch bạo lực tấn công vào những người
hoạt động nhân quyền.”
Nhà báo Võ Văn Tạo tại Nha Trang cũng đồng tình với ý kiến này
và đưa ra ví dụ về chính bản thân ông, sau khi đi dự một hội thảo về truyền
thông tại Singapore, một việc mà ông cho là rất bình thường, ông đã liên tục bị
cơ quan công an thẩm vấn.
Nhân quyền đổi vũ khí?
Từ Canada, Luật sư Vũ Đức Khanh, người thường xuyên theo dõi
tình hình Việt Nam cũng như quan hệ quốc tế của Việt Nam, hoan nghênh Tuyên bố
tầm nhìn chung mà hai vị Bộ trưởng vừa ký ở Hà Nội. Tuy nhiên ông có nhắc tới sự
hiện diện của ông cựu Đại sứ Mỹ David Sheer hiện là trợ lý Bộ quốc phòng về các
vấn đề Châu Á Thái Bình dương. Luật sư Khanh nhắc lại lời ông cựu đại sứ đã
tuyên bố rằng nhân quyền là điều kiện quan trọng trong vấn đề buôn bán vũ khí
với Việt Nam. Luật sư Khanh tiếp lời:
“Cho tới giờ phút này chúng ta vẫn phải chờ đợi trong những
ngày sắp tới Hoa Kỳ sẽ cung cấp cho Việt Nam loại vũ khí nào. Tôi nghĩ rằng điều
kiện nhân quyền vẫn là điều kiện tiên quyết để Hoa Kỳ đi xa hơn nữa với Việt Nam
trong vấn đề vũ khí.”
Tôi nghĩ rằng điều kiện nhân quyền vẫn là điều kiện tiên quyết để Hoa Kỳ đi xa hơn nữa với Việt Nam trong vấn đề vũ khí.
- Luật sư Vũ Đức Khanh
Nhà báo Võ Văn Tạo cho rằng việc gắn vấn đề vũ khí với thực
trạng nhân quyền là hợp lý vì không thể để những loại vũ khí mua được đó được
đem ra đàn áp người dân.
Một nhà hoạt động dân sự khác từ Hà nội là Tiến sĩ Nguyễn Quang
A phân tích vấn đề các loại vũ khí có thể sẽ được Hoa Kỳ bán cho Việt Nam:
“Tôi nghĩ là phía Hoa Kỳ nói rất rõ ràng là những vũ khí mà
họ gỡ bỏ lệnh cấm là để tự vệ, chủ yếu dùng cho đại quân, phục vụ cho biển Đông,
chứ còn những vũ khí dùng để đàn áp người dân chắc chắn là họ không
bán.”
Ông nói thêm là vấn đề nhân quyền vẫn là rất gay cấn, và việc
vũ khí và nhân quyền vẫn trong quá trình đàm phán kín mà người ngoài khó có thể
biết được.
Một bạn trẻ giấu tên hoạt động trong các phong trào dân sự
trong nước tiếp lời:
“Người ta cũng đặt câu hỏi là gần đây có vẻ như Mỹ bỏ lơ hồ
sơ về nhân quyền của Việt Nam, để tập trung vào hồ sơ khác của Việt Nam như hồ
sơ về kinh tế trong khi Hà Nội chưa có cải thiện gì nhiều về nhân quyền. Tôi
nghĩ là Mỹ nên tiếp tục chính sách (với những ưu tiên về nhân quyền)”
Khi được đặt câu hỏi là nếu vì lợi ích của chính mình mà Mỹ có
thể bỏ qua vấn đề nhân quyền của Việt Nam, bán vũ khí cho Việt Nam với tư cách
là một đồng minh tự nhiên trong việc chống lại Trung Quốc, thì bạn trẻ này không
đồng ý quan điểm đó.
Luật sư Nguyễn Văn Đài đề nghị rằng Hoa Kỳ nên đưa ra cho Việt
Nam một lộ trình cải thiện nhân quyền chứ không nên chỉ thảo luận với Việt Nam
mà không đưa ra một kết quả nào cả.
Kế "rễ sâu bền gốc"
Nhà báo Võ Văn Tạo đưa ra kinh nghiệm về chuyện Việt Nam đã chi
tiêu rất nhiều tiền để mua võ khí hiện đại của Nga nhưng không thể so sánh được
với Trung quốc. Ông nói tiếp:
“Số vũ khí mua được của Mỹ là bao nhiêu để mà cân đối với
Trung quốc? Tôi không cho rằng chuyện đó là quan trọng. Mà chuyện quan trọng là
nếu Việt Nam muốn chống lại âm mưu thôn tính biển Đông của Trung quốc bằng cái
đường lưỡi bò thì chắc chắn Việt Nam phải đứng trong một liên minh quân sự của
Hòa Kỳ, Nhật Bản, Úc và các quốc gia ASEAN có nguy cơ trực tiếp với Trung Quốc
như là Philippines.”
Anh Nguyễn Anh Tuấn, cựu sinh viên Học viện Hành chính tại Hà
Nội, hiện đang làm việc thiện nguyện cho tổ chức dân sự Voice đồng ý với ông Tạo
rằng chuyện mua võ khí dù là của Hoa Kỳ đi nữa cũng không giải quyết được tận
gốc rễ của vấn đề. Anh Tuấn lấy ví dụ về nước Nhật thời kỳ đầu của cuộc cải cách
Minh Trị Duy Tân:
“Khi đó nước Nhật người ta cũng sôi lên chuyện mua sắm hay
chế tạo các loại vũ khí hiện đại. Nhưng mà ông Fukuzawa Yukichi, người được coi
là người thầy của nước Nhật hiện đại có cảnh báo xã hội là không nên quá trông
đợi vào vũ khí, bởi vì cái kế sâu rễ bền gốc để nước Nhật có thể thịnh vượng
sánh ngang hàng với Tây phương là cải cách, cải cách giáo dục, thể chế, khoa
học, chứ không phải chỉ là vũ khí.”
Anh Nguyễn Anh Tuấn nói thêm rằng vấn đề quan trọng của Việt
Nam không phải là mua vũ khí mà là Việt Nam định vị mình ở đâu trong thế giới
hiện đại, là một quốc gia dân chủ độc lập hay là nằm trong quĩ đạo ý thức hệ với
Trung Quốc. Nếu nằm trong quĩ đạo ý thức hệ của Trung Quốc thì mãi mãi là kẻ đi
sau và thất bại trước một láng giềng có nhiều tham vọng như thế.
Câu chuyện về sâu rễ bền gốc từ Nhật Bản mà anh Tuấn kể ra
không phải là xa lạ trong lịch sử Việt Nam. Cách đây hơn 700 năm, sau khi đánh
tan quân đội của nhà Nguyên bên Trung Quốc, người đứng đầu quân đội Đại Việt là
Quốc công tiết chế Trần Hưng Đạo trả lời vua Trần bên giường bệnh là nếu giặc
phương Bắc lại ầm ầm kéo sang thì rất dễ đánh, chỉ sợ chúng thực hiện chiến
thuật tằm ăn dâu, khi đó thì phải dựa vào sức dân để có rễ sâu bền gốc.
Phải chăng câu chuyện rễ sâu bền gốc thời Đức Thánh Trần chính
là câu chuyện nhân quyền của thế kỷ 21?
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen