Đào Tiến Thi Tác giả từ Hà Nội, Việt Nam
Vào những dịp cuối năm và đầu năm, tôi thường có những việc phải về
quê, nhân đó mà chứng kiến hoặc nghe kể biết bao cảnh “xuống” (theo cách nói của
Tản Đà) ở xã hội làng quê truyền thống.
Ngoài những sự tranh giành, chém giết mà báo chí thường nêu, tôi thấy hiện
tượng này mới thực sự đáng lo ngại: ăn nhậu và vui tràn cung mây đến phát sợ.
Có thể kể một số biểu hiện sau :
Đám ma, đám cưới, khao thọ, giỗ chạp mỗi ngày một to, thủ tục mỗi ngày một
rườm rà và thêm những biến tướng mới.
Ví dụ đám ma kéo dài thêm thời gian quàn thi thể người chết để làm được
nhiều các trò cúng tế; đám cưới thì cưới hai lần cho những người sinh vào các
năm Đinh, Nhâm, Quý, để tránh phải đi 'hai lần đò'.
Ngày càng có thêm các cuộc gặp gỡ để ăn
nhậu: hội đồng niên, hội đồng ngũ, hội những gia đình ba con, năm con…Có gia
đình riêng mùa cưới hỏi giỗ chạp năm nay đã phải bán đi bảy tạ thóc để chi cho
việc đi ăn cỗ.
Lượng rượu, bia uống mỗi ngày một nhiều. Kiểu uống nhâm nhi của các cụ xưa
gần như không còn nữa.
Thay vào đó là kiểu 'nốc' rượu: nốc chúc nhau tại mâm rồi lại mỗi người lần
lượt cầm cái chén đi chúc các mâm, đều uống theo cách 'nốc' một phát, một chén
rồi bắt tay – cái tay dính lem nhem thức ăn. Chúc một vòng, rồi lại vòng nữa,
vòng nữa…
Số người bệnh ung thư và bệnh tâm thần mỗi ngày một nhiều. Cũng có một số
người cảm thấy nguyên nhân từ rượu nhưng điều đó cũng chẳng ảnh hưởng gì đến các
cuộc vui tràn cung mây.
Trong mâm rượu người ta gần như không nói chuyện chính trị - xã hội như
ngày trước, mà chỉ nói những chuyện lên chức lên 'lon', chuyện về các 'con xe',
'con di động'... Rồi thì thơ phú tuôn ra rào rào trong các cuộc gặp gỡ
này.
Những hiện tượng trên diễn ra một cách tự phát. Một số người cũng thấy
chướng vì vừa tốn kém tiền của và thời giờ lại vừa lố bịch.
Nhưng chẳng ai dại mà chống lại dòng nước lũ này. Có người chê trách nhà
khác là xa hoa, rởm đời, nhưng đến lượt nhà mình lại làm như vậy, có khi còn
hơn.
Những điều kể trên, trước mắt, nó làm người dân hoang tưởng rằng cuộc sống
đang 'nở hoa', đang ngày càng thịnh vượng, từ đó quên đi các chuyện bức xúc, vô
lý, khổ đau có thật.
Và nhất là nó làm người ta bận rộn, đam
mê việc làng đến quên đi việc nước. Dân quê vốn thiết thực.
Mất gốc và bại hoại
Đầu óc họ còn lúc nào mà để ý chuyện biển đảo của đất nước đang ngày càng
bị đe doạ nữa. Còn về lâu dài, nó làm cho con người Việt Nam dần dần mất gốc và
bại hoại cả thể xác lẫn tinh thần.
Đến thời điểm nào đó, nhà cầm quyền Bắc Kinh có thể thò tay mà nhúp nước
Việt Nam dễ dàng.
Điều lạ là những việc như thế ngày trước (thời bao cấp, thời nguyên vẹn
tính chất XHCN) chính quyền, đoàn thể can thiệp rất sát sao.
Chính quyền thậm chí còn cấm ăn uống trong các đám cưới. Đám nào cố tình,
có khi dân quân đến tịch thu cả rượu thịt đã bày ra mâm.
Nhưng ngày nay, chính quyền, trong khi vẫn rất hà khắc trước những hành
động đấu tranh của nhân dân, thì các hiện tượng xuống cấp văn hoá trên lại được
buông, được làm ngơ, được coi là 'bình thường'.
Quan niệm sai? Sự vô trách nhiệm? Hay
còn có gì đó thuộc bề sâu của vấn đề còn ẩn khuất ?
Xin kể thêm mấy câu chuyện để chúng ta cùng suy nghĩ.
Mới đây trong một cuộc liên hoan, tôi ngồi cùng một vị cựu quan chức, người
ta hỏi sao ông ngoài bảy mươi mà trông lại tráng kiện hơn trước, thì ông ấy nói
rằng, do ông tập Pháp Luân Công.
Khi ngà ngà say, ông ấy bảo:
"Các vị biết vì sao Trung Quốc nó cấm
Pháp Luân Công không? Là vì Pháp Luân Công làm cho con người khoẻ mạnh, cường
tráng, tinh thần minh mẫn. Người ta sẽ rủ nhau theo hết Pháp Luân Công (mà không
theo Đảng nữa). Tập Cận Bình có lần nói rằng Pháp Luân Công tranh hết quần chúng
của Đảng là vì thế."
Tôi được nghe mấy năm vừa qua, có rất nhiều phóng viên các báo đi Trường
Sa. Mục đích chuyến đi tất nhiên là tìm hiểu, thăm hỏi, động viên chiến sĩ giữ
gìn biển đảo. Tuy nhiên, cảm giác của nhiều phóng viên khi về lại là sự thất
vọng.
Thất vọng vì cảnh thiếu thốn và cả tinh thần thiếu tin tưởng của các chiến
sĩ quân đội ta. Và dư âm để lại cho nhiều phóng viên sau chuyến đi là: ta không
thể đấu với Trung Cộng được!
Nguyên khí quốc gia bị hao mòn và có thể dẫn
tới chỗ mất nước
Mới đây TP Hà Nội chủ trương cho bắn pháo hoa thường xuyên
trên cầu Nhật Tân chứ không chỉ bắn vào những ngày lễ trọng đại của đất
nước.
Khi dư luận phản đối thì một vị quan
chức – ông Phan Đăng Long, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội giải
thích:
"Biết đâu, những người nghèo họ cũng
khao khát được xem bắn pháo hoa, những lúc thưởng thức bắn pháo hoa giúp họ quên
đi cái nghèo, cái khó, những cái vất vả luôn đeo bám cuộc sống của họ bấy lâu
nay."
Cả sự vui vẻ nhố nhăng lẫn sự chán nản, thất vọng đều làm tiêu mòn nguyên
khí quốc gia.
Những người cầm quyền ấu trĩ, dốt nát hay thờ ơ vô trách nhiệm, hay thậm
chí chủ tâm cứ để mọi sự tự phát phát triển để dân chúng dần dần mất gốc và bại
hoại cả thể xác lẫn tinh thần cho dễ cai quản, lèo lái? Tôi chưa kết luận là cái
nào. Nhưng dù thế nào thì hậu quả của nó cũng là có hại vô cùng.
Và cái nguy hại mang vẻ rất riêng của nó
là: một quá trình mất nước từ từ khiến đa số không quan tâm.
Các triều đại phong kiến xưa cũng như các nước đế quốc trong thời kỳ tìm
đất thực dân, nhìn chung, họ khuất phục các dân tộc khác bằng vũ lực, sau đó mới
nô dịch bằng văn hoá, tinh thần; tuy nhiên lịch sử cũng cho thấy nó có thể diễn
ra bằng một số con đường khác.
Nhà thơ Inrasara (Việt Nam nhìn từ huyền thoại ít được biết đến, Tạp chí
Nghiên cứu và phát triển số 3 – 4/2015) cho rằng quá trình mở cõi của người Việt
về phía Nam được tiến hành bằng cả hai phương thức: bằng gươm và bằng mỹ
nhân.
Ngoài Huyền Trân công chúa, về sau còn có các công chúa khác như Ngọc Khoa,
Ngọc Vạn tiếp bước 'mượn màu son phấn đền nợ Ô, Ly', góp phần hoàn tất quá trình
Nam tiến của người Việt.
Nhưng rõ ràng người Việt chỉ thực hiện được điều này bởi có những ông vua
Chăm ham sắc (và coi thường nhân dân) đến độ đánh đổi cả lãnh thổ quốc
gia.
Sự đồi bại về văn hoá và tinh thần của người Việt Nam hôm nay, thiết nghĩ
là đã vô hình tạo điều kiện để nhà cầm quyền Bắc Kinh thôn tính bằng sức mạnh
mềm.
Để phân tích tìm ra nguyên nhân và hậu quả các hiện tượng trên cần có sự
khảo sát, nghiên cứu kĩ hơn. Tuy nhiên, một điều có quy luật là: Nước mất nhưng
văn hoá, tinh thần còn thì vẫn có điều kiện để khôi phục độc lập.
Nhưng mất văn hoá, mất tinh thần dân tộc là mất gốc, dù hiện tại chưa mất
nước nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ mất nước rất cao.
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen