Kính Hòa, phóng viên RFA
2015-03-26
2015-03-26
03262015-how-vcp-spend-money.mp3
Ảnh minh họa
Giữa tháng
3 năm 2015, lần đầu tiên trên trang mạng của Bộ Tài chính, người ta thấy được
số tiền mà ngân sách quốc gia chi hàng năm cho Văn phòng trung ương đảng cộng
sản Việt nam. Ngay sau đó số liệu này được nhiều người đem ra so sánh với các
khoản chi dành cho các bộ phận khác của bộ máy nhà nước, cũng như các trường
đại học công lập. Sau đây là ý kiến một số nhà quan sát cũng như chuyên gia
trong và ngoài nước được Kính Hòa ghi nhận về việc này.
Trong buổi trao đổi với chúng tôi, Tiến sĩ
Quang A, một nhà hoạt động xã hội dân sự tại Hà Nội, nguyên Viện trưởng Viện
nghiên cứu và phát triển IDS nói là việc minh bạch thông tin về chi tiêu lần
này là một điều tốt. Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn một nhà khoa học tại Úc, đồng thời
rất quan tâm đến xã hội và chính trị trong nước cũng nói đó là một việc đáng
hoan nghênh.
Tuy nhiên Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn có nhận
xét:
“Nếu mình nhìn vô bốn văn phòng gọi là đầu
não của cả nước là văn phòng chủ tịch nước, văn phòng quốc hội, văn phòng chính
phủ, và văn phòng đảng, thì một điều hết sức ngạc nhiên là văn phòng đảng chi
tiêu nhiều nhất, tức là gần 2000 tỉ tức là gần một trăm triệu đô la. Trong khi
văn phòng chủ tịch nước chỉ có hai trăm tỉ, tức là bằng 1/10. Còn văn phòng
Quốc hội, và Chính phủ mình nghĩ cũng quan trọng lắm chứ, mà chi tiêu chỉ bằng
phân nửa văn phòng của đảng. Tôi bèn tìm hiểu thêm cái số mà họ chi tiêu cho
văn phòng đảng là cái gì. Thì một lần nữa tôi lại ngạc nhiên. Họ chi rất nhiều
cho cái gọi là Cục quản trị A, tôi cũng không biết nó là cái gì. Nhưng một cơ
quan được nhận khá nhiều tiền là Ban tuyên giáo. Riêng Ban này đã là 110 tỉ.”
Ông Đặng Như Lợi, nguyên phó chủ nhiệm Ủy ban
các vấn đề xã hội của Quốc hội, từng làm việc ở Vụ tiền lương của Bộ Lao Động
thì nói là số tiền được phân chia cao hay thấp là do số lượng công việc khác
nhau, ông nói:
“Nó phải chi theo luật ngân sách và khối
lượng nhiệm vụ. Mà khối lượng nhiệm vụ thì mình không thể so sánh được. Ví dụ
như là Văn phòng quốc hội thì cái gì cái gì đấy…. Mà khối lượng nhiệm vụ thì
mình không biết, cho nên phải kiểm soát được tất cả những vấn đề ấy.”
Nếu mình nhìn vô bốn văn phòng gọi là đầu não
của cả nước là văn phòng chủ tịch nước, văn phòng quốc hội, văn phòng chính
phủ, và văn phòng đảng, thì một điều hết sức ngạc nhiên là văn phòng đảng chi
tiêu nhiều nhất, tức là gần 2000 tỉ tức là gần một trăm triệu đô la
Giáo sư
Nguyễn Văn Tuấn
Tiến sĩ Nguyễn Quang A, nhận xét rằng nếu số
tiền cấp cho Văn phòng trung ương đảng cao quá như thế thì không hợp lý:
“Tôi nghĩ rằng việc đó là hết sức không
hợp lý. Việc ngân sách nhà nước hỗ trợ các đảng hoạt động là một tập quán tôi
nghĩ là không lạ gì ở các nền dân chủ, bởi vì các đảng chính trị là các tổ chức
hết sức cần thiết cho xã hội nhằm giúp người dân tạo nên chính kiến của mình,
hoặc thông qua nó bày tỏ chính kiến bằng cách ủng hộ đảng này hay ủng hộ đảng
kia. Cái đáng tiếc ở Việt nam chỉ có độc đảng là đảng cộng sản Việt nam, cái
việc mà chi tiêu ngân sách cho đảng cộng sản Việt nam là một điều rất bức bách
cần phải nói rõ, minh bạch hóa ra để người dân được biết. Riêng văn phòng trung
ương đảng đã như thế còn 61 văn phòng thành ủy, tỉnh ủy, huyện ủy, rồi đến cấp
xã, cấp thôn, thì không hiểu rằng người dân Việt nam này đóng bao nhiêu thuế để
nuôi đảng cộng sản Việt nam. Và như thế thì đảng cộng sản Việt nam phải có
trách nhiệm giải trình trước dân chúng.
Cái khoản chi mà chúng ta đang nói tới là
cho văn phòng trung ương đảng cộng sản Việt nam, chứ không phải là cho đảng
cộng sản Việt nam nói chung. Một đảng như đảng cộng sản Việt nam thì nhà nước
cũng cần tài trợ nhưng mà một phần thôi, còn chủ yếu là nó phải tự vận động cái
tài trợ của nó, hoặc là nó phải lấy đảng phí của nó để hoạt động.”
Ông Đặng Như Lợi thì cho rằng vị trí của đảng
cộng sản Việt nam hiện nay là một đặc thù của Việt nam:
“Với một chính thể, cái chế độ chính trị
của mỗi một nước nó hoàn toàn khác nhau. Đảng đây là đảng của giai cấp công
nhân, của nhân dân lao động, của cả dân tộc mà. Ngay trong điều lệ đã ghi như
thế thì anh biết rằng là Việt nam mang tính đặc thù của nó.”
Cái đáng tiếc ở Việt nam chỉ có độc đảng là
ĐCSVN, cái việc mà chi tiêu ngân sách cho ĐCSVN là một điều rất bức bách cần
phải nói rõ...Riêng văn phòng TƯ đảng đã như thế còn 61 văn phòng thành ủy,
tỉnh ủy, huyện ủy, rồi đến cấp xã, cấp thôn, thì không hiểu rằng người dân Việt
nam này đóng bao nhiêu thuế để nuôi ĐCSVN
Tiến sĩ
Nguyễn Quang A
Chi tiêu cho đảng và việc cải cách tiền
lương
Một nhận xét khác cũng được nhiều nhà quan
sát đưa ra là việc chi tiêu quá cao cho bộ máy hành chính của đảng sẽ làm suy
yếu nguồn lực đáng lý ra giành cho các mục tiêu xã hội , giáo dục khác, cũng
như việc tăng lương cho bộ máy nhà nước. Đó là ý kiến của Tiến sĩ Nguyễn Quang
A, còn Giáo sư Tuấn nhận xét rằng chi phí của Văn phòng trung ương đảng cao hơn
tổng chi cho hai đại học quốc gia Hà nội và Sài gòn cộng lại:
“Việt nam thì lúc nào cũng nói là muốn
phát triển khoa học và giáo dục, mà hai trường này là hai trường đầu tàu của cả
nước. Vậy mà dự toán của họ còn thấp hơn cả một văn phòng có thể là hành chánh
của đảng. Tôi thấy đó là một điều thú vị và cũng rất bất bình thường.”
Ông Đặng Như Lợi lại cho rằng những người làm
hành chính của đảng, do không có nguồn thu nào khác nên cần có những khoản ưu
đãi hơn các công chức nhà nước khác. Ông nói:
“Những người làm công chức ở đấy, các chức
vụ nào thì tôi không biết, nhưng nói chung không có nguồn thu nào cả, không có
thu nhập nào cả. Cán bộ công chức bên ngoài, cơ quan hành pháp, tư pháp thì nó
còn có cái nguồn thu nào đấy, nhưng cái ông ấy thì chịu, chỉ còn có ngân sách
thôi. Thế thì họ có những cái khoản mà công chức hiện nay không có ví dụ như
phụ cấp ưu đãi ngành.”
Liên quan đến giảm biên chế và vấn đề xã hội
hóa, tức là nhà nước không phải làm hết mọi thứ như trước, trả lời câu hỏi của
chúng tôi là nhà nước Việt nam nên bỏ những lĩnh vực nào, ông Lợi nói:
“Ôi dài lắm anh ạ, anh lại hỏi cái câu ấy…
cả một cái phấn đấu mà chúng tôi làm mãi, mà đâu phải chỉ có chuyên gia giỏi,
phải có cả lãnh đạo giỏi nữa. Chuyên gia giỏi cũng không giải quyết được vấn
đề, vì họ không phải là người trình và quyết định cái đó.”
Tiến sĩ Nguyễn Quang A người công khai phát
biểu rằng Việt nam cần có đa nguyên chính trị, nói là điều cần thiết lúc này là
một sự minh bạch về chi tiêu trong việc ngân sách quốc gia hỗ trợ cho đảng cộng
sản, và tiến tới việc trong tương lai là hỗ trợ cho nhiều đảng phái chính trị
khác nữa.
Ông Đặng Như Lợi một mặt cho rằng chuyện đa
đảng hay độc đảng là không cần thiết, nhưng ông cũng nói là vấn đề xã hội hóa
mà Việt nam tiến hành bấy lâu nay là không thành công, và muốn thành công thì
cần một quyết tâm lớn về chính trị.
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen