Thổ Nhĩ Kỳ nói Nga 'chớ đùa với lửa'

                       Image copyrightAFPImage captionÔng Erdogan nói Nga 'đùa với lửa' khi tấn công các nhóm đối lập Syria và ra các cáo buộc 'không thể chấp nhận' chống lại Ankara

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cảnh báo Tổng thống Nga Vladimir Putin chớ 'đùa với lửa' quanh chuyện Thổ bắn hạ một phi cơ của Nga.

Ông Erdogan cũng nói ông muốn gặp "mặt đối mặt" với ông Putin trong các cuộc đàm phán về khí hậu tại Paris để giải quyết vấn đề.

Ông Putin thì muốn Thổ Nhĩ Kỳ phải xin lỗi trước khi ông chịu gặp ông Erdogan, một cộng sự thân cận của tổng thống Nga nói.

Nga đã ngưng thỏa thuận miễn visa với Thổ Nhĩ Kỳ, là một trong hàng loạt các biện pháp trả đũa.

Trong một diễn văn phát trên truyền hình, ông Erdogan cảnh báo là Nga đang "chơi với lửa khi tấn công phe đối lập ở Syria, là những lực lượng đã được chính danh trên trường quốc tế, khi mượn cớ là tấn công chống lại Daesh [tức nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS)]".

Ông nói Moscow cũng đang đùa với lửa khi dùng vụ bắn hạ máy bay "như cái cớ để đưa ra các cáo buộc không thể chấp nhận được chống lại chúng tôi", và cáo buộc Nga đã "cư xử không phải" với các công dân Thổ Nhĩ Kỳ đang ở Nga dự một hội chợ thương mại.

Thổ Nhĩ Kỳ 'thừa biết là máy bay Nga'

Image copyrightAFPImage captionTổng thống Putin nói Ankara không thể không biết chiến đấu cơ là của Nga

Trước đó, Nga đã bác bỏ tuyên bố của Thổ Nhĩ Kỳ rằng nước này không biết máy bay khi họ bắn rớt tại biên giới Syria là của Nga.

Tổng thống Vladimir Putin nói máy bay của Nga rất dễ nhận dạng và các thông số của chiếc chiến đấu cơ bị bắn đã được chuyển cho Hoa Kỳ, đồng minh của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ trước đó nói nếu họ biết chiếc máy bay là của Nga "thì có thể đã cảnh báo khác đi".

Ông Putin phát biểu sau khi gặp người đồng nhiệm Pháp và cùng cam kết hợp tác chặt chẽ hơn chống lại Nhà nước Hồi giáo.

IS nhận trách nhiệm về vụ tấn công hôm 13/11 tại Paris làm 130 người chết.

Hai quân nhân Nga thiệt mạng sau khi chiếc chiến đấu cơ SU-24 của Nga đâm xuống triền núi bên đất Syria hôm thứ Ba 24/11 sau khi bị trúng đạn từ chiến đấu cơ F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ.

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ nói đã cảnh báo nhiều lần trước khi nổ súng, khoảng 17 giây sau khi máy bay Nga xâm phạm không phận nước này.

Phi công Nga còn sống sót thì nói ông không nhận được cảnh báo gì mà khẳng định đã không ra khỏi không phận Syria.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã bác bỏ kêu gọi xin lỗi Nga và nói Thổ Nhĩ Kỳ không cần xin lỗi vì đã bảo vệ không phận của mình.

Tuy nhiên ông nói trên kênh truyền hình France 24: "Nếu chúng tôi biết đây là máy bay Nga, chúng tôi có thể đã cảnh báo khác đi".

'Không thể không biết'

Image copyrightEPAImage captionBiểu tình phản đối Thổ Nhĩ Kỳ tại Nga

Tổng thống Putin khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ "không thể" không biết là đã bắn máy bay Nga. "Trên thân máy bay có quân hiệu và có thể nhìn thấy rất rõ".

Ông nói thêm: "Theo thỏa thuận với Hoa Kỳ, trước đó chúng tôi đã cung cấp thông tin cho họ về vị trí hoat động của các máy bay của chúng tôi, như độ cao và địa điểm. Thổ Nhĩ Kỳ là một phần của liên minh, họ phải biết là không quân Nga hoạt động trong khu vực đó chứ".

"Nếu đó là máy bay Mỹ, liệu họ có bắn không?"

Ông Putin nói tại cuộc họp báo rằng ông sẵn sàng hợp tác chặt chẽ hơn với liên minh do Hoa Kỳ dẫn đầu "thế nhưng các vụ việc như bắn rơi máy bay của chúng tôi hay quân nhân của chúng tôi thiệt mạng... thì hoàn toàn không thể chấp nhận được".

Sáng thứ Năm 26/11, quân đội Nga đã đình chỉ mọi kênh liên lạc với quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, kể cả "đường dây nóng" được lập ra nhằm tránh các tai nạn hàng không.

Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev cũng cảnh báo rằng Moscow sẽ đưa ra các biện pháp trừng phạt kinh tế sâu rộng chống lại Thổ Nhĩ Kỳ trong những ngày tới.

Ông Medvedev nói xuất khẩu thực phẩm Thổ Nhĩ Kỳ, việc làm ăn của doanh nghiệp nước này tại Nga và một số dự án liên doanh sẽ bị ảnh hưởng.

Nga cũng khuyến cáo người dân không du lịch Thổ Nhĩ Kỳ và kêu gọi những ai đã ở nước này quay về nhà "vì nguy cơ khủng bố trong lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ".

Thổ Nhĩ Kỳ và Nga có quan hệ kinh tế quan trọng. Nga là bạn hàng lớn thứ hai của Thổ Nhĩ Kỳ trong khi Thổ Nhĩ Kỳ là địa điểm du lịch nước ngoài người Nga ưa chuộng nhất.