Trà Vinh cấp phép 2.100 lao động Trung Quốc, thêm lo ngại?

Công ty China Chengda Engineering vừa tuyển trên 2.100 người lao động Trung Quốc làm việc tại nhà máy nhiệt điện Duyên Hải 3.

Bà Sơn Thị Ánh Hồng, phó chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh cho biết, quyết định này được ban hành ngày 2/7. Theo đó, Trà Vinh đã cho phép Công ty China Chengda Engineering được tuyển trên 2.100 người lao động Trung Quốc đến làm việc tại công trình Nhà máy nhiệt điện Duyên Hải 3 (tỉnh Trà Vinh).

Lý do: không tuyển được lao động người Việt Nam.

Trả lời trên báo Tuổi Trẻ, bà Hồng cho biết, đây là quyết định đã được thông qua nhiều cấp liên quan, có sự kiểm tra của Sở Lao động – thương binh và xã hội. “Quyết định này không dựa vào báo cáo một chiều từ phía công ty”, bà Hồng khẳng định.

Giải thích thêm về vấn đề này, ông Dương Quang Ngọc (phó giám đốc Sở Lao động – thương binh và xã hội) cho rằng phía Công ty China Chengda Engineering có chuyển thông tin tuyển dụng lao động đến sở và các phòng lao động – thương binh và xã hội cấp huyện, thành phố cũng như các trung tâm giới thiệu việc làm. Toàn bộ vị trí tuyển dụng không phải lao động phổ thông mà là lao động kỹ thuật cao và chuyên gia.

Theo ông Ngọc, sau khoảng hai tháng đăng tuyển, số lượng lao động trong nước có rất ít người nộp hồ sơ xét tuyển hoặc có gửi hồ sơ nhưng không đến phỏng vấn xin việc làm. Do đó phía công ty xin các cấp lãnh đạo liên quan tuyển lao động người nước ngoài (quốc tịch Trung Quốc) để đảm bảo tiến độ thi công.

“Tuy nhiên, số lượng hơn 2.100 lao động được tuyển trong vòng bốn năm (2014-2018) chứ không phải tuyển đột xuất trong khoảng thời gian ngắn” – ông Ngọc nhấn mạnh.

Trước đó, thông tin báo chí có phản ánh về tình trạng lao động tràn lan khắp các dự án lao động trong nước nhưng địa phương không quản lý được.

Ngay tại tỉnh Trà Vinh, sau khi Sở LĐ-TB&XH Trà Vinh cùng phối hợp với các cơ quan chức năng của tỉnh kiểm tra và phát hiện có 920 lao động, hầu hết là người Trung Quốc, đang làm việc tại Trung tâm Điện lực Duyên Hải (huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh).

Thế nhưng trong đó chỉ có 517 lao động được cấp giấy phép lao động, đang xin cấp giấy phép 165 lao động, miễn cấp giấy phép tám lao động và 230 lao động đang làm việc nhưng chưa được cấp giấy phép.

Trước tình trạng này, Trà Vinh đã phải vội vàng ra tối hậu thư cho những lao động nước ngoài chưa được cấp phép. Theo đó, bà Phan Thị Thanh Bình, giám đốc Sở LĐ-TB&XH tỉnh Trà Vinh khẳng định từ ngày 15/5, sẽ không được vào công trình làm việc.

Lao động TQ tràn khắp Bắc-Trung-Nam

Không chỉ có Trà Vinh, báo cáo của nhiều tỉnh thành khác cũng cho biết tình trạng tương tự. Tuy nhiên, tới nay mới chỉ Trà Vinh thể hiện quan điểm quyết liệt xử lý những trường hợp này.

Báo cáo của Sở LĐ-TB&XH Bình Thuận ngày 31/3, cho biết tại công trường Nhà máy nhiệt điện (NMNĐ) Vĩnh Tân 2 (xã Vĩnh Tân, H.Tuy Phong, Bình Thuận) còn 528 lao động (LĐ) người Trung Quốc. Trong số đó chỉ có 283 lao động có giấy phép, còn lại là lao động “chui”.

Tại Thanh Hóa, nhà thầu Viện Nghiên cứu và thiết kế ximăng Hợp Phì (Trung Quốc) đưa 163 lao động Trung Quốc sang làm việc có thời hạn từ nay đến tháng 12/2014 tại Nhà máy ximăng Công Thanh.

Điều đáng nói là trong số 163 lao động này chỉ có 49 lao động có trình độ chuyên môn đại học trở lên; còn tới 114 lao động kỹ thuật mà hầu hết tại VN đều sẵn có nhưng nhà thầu Trung Quốc không tuyển dụng.

Khi dự án Formosa triển khai tại Khu kinh tế Vũng Áng (huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh), nhiều doanh nghiệp, nhà thầu Trung Quốc đã trúng thầu và kéo theo hàng nghìn lao động “chân tay” đi theo.

Ban quản lý Khu kinh tế Vũng Áng được tỉnh Hà Tĩnh ủy quyền cấp giấy phép lao động cho người nước ngoài, trong đó có1.560 người được cấp giấy phép lao động, chủ yếu là người Trung Quốc. Nhiều người Trung Quốc sang VN bằng đường du lịch và sau đó ở lại làm thuê.

Lo ngại

GS- TSKH Nguyễn Mại -nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định: “Không chỉ lao động Trung Quốc mà tất cả lao động khi vào FDI tại Việt Nam cũng đều trái luật. Vì FDI là thu hút lao động địa phương, chuyển giao công nghệ cao… chúng ta không dại đi tuyển lao động phổ thông từ nước ngoài”.

Ông cho biết thêm, theo nguyên tắc, bất kể lao động nước ngoài nào khi vào Việt Nam cũng phải đăng ký, tuy nhiên vẫn xuất hiện những trường hợp lao động Trung Quốc đăng ký kỹ sư nhưng lại làm việc chân tay thì đó là trách nhiệm của Sở LĐ&TBXH các tỉnh. Quản lý quá lỏng léo, không có biện pháp kiểm tra, giám sát.

“Cũng phải khẳng định việc lao động Trung Quốc tồn tại như vậy là hoàn toàn trái ngược với mục đích chính sách thu hút FDI của Việt Nam”, GS Nguyễn Mại nói.

Trong khi đó, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan lo ngại sự im lặng, làm ngơ, tiếp tay của cơ quan chức năng sẽ làm mất tính độc lập, chủ động của nền kinh tế VN…

“Để lao động Trung Quốc tràn lan mà không xử lý được thì phải xem xét lại chức năng nhiệm vụ của các cơ quan này. Có chuyện bao che, làm ngơ hay không? Nếu chỉ cần nhìn vào mức độ nhập siêu của Việt Nam cũng có thể thấy mức độ kinh tế phụ thuộc vào Trung Quốc là rất nặng. Nhưng điều tôi lo sợ nhất là sự im lặng, làm ngơ hoặc tiếp tay cho hiện tượng này. Điều này sẽ làm mất tính độc lập, chủ động của nền kinh tế Việt Nam trong quan hệ với Trung Quốc”, bà Lan nói.

Đất Việt