Ấn Độ đi nước cờ Biển Đông để chiếu tướng Trung Quốc

Trọng Nghĩa

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và đồng nhiệm Ấn Pranab Mukherjee - REUTERS /Ahmad Masood

Trả lời báo chí vào hôm nay, 18/09/2014, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ấn Độ xác định rằng cuộc họp thượng đỉnh hôm nay giữa Thủ tướng Ấn với Chủ tịch Trung Quốc tại New Delhi không loại trừ bất kỳ hồ sơ tế nhị nào, « kể cả những vấn đề mới nhất ».

Trong những vấn đề này, chắc chắn có quyết định của Ấn Độ đẩy mạnh hợp tác với Việt Nam trong việc thăm dò và khai thác dầu khí ở Biển Đông, vừa được chính thức hóa vào tuần trước, một quyết định được so sánh với một nước cờ dùng để cảnh cáo Trung Quốc.

Thỏa thuận hợp tác dưới dạng một ý định thư giữa hai tập đoàn dầu khí Nhà nước ONGC Videsh Limited (OVL) và Petro Việt Nam ký kết hôm 15/09/2014 nhân chuyến công du Việt Nam của Tổng thống Pranab Mukherjee đã chính thức hóa việc Ấn Độ mở rộng hoạt động thăm dò dầu và khí đốt ngoài khơi Việt Nam, cụ thể là tại Biển Đông.

Theo báo chí Ấn Độ, vào tháng 11 năm 2013, Việt Nam đã đề nghị cho Ấn Độ quyền khai thác 5 lô mới tại Biển Đông – mang ký hiệu 17, 41, 43, 10 và 11-1 và 102 & 106/10 – đều nằm ngoài các vùng bị Trung Quốc tranh chấp. Trong số năm lô này, ONGC Videsh sẽ thăm dò từ 2 đến 3 lô.

Điểm đáng chú ý là quyết định tăng cường hợp tác Ấn-Việt tại Biển Đông lần này đã được loan báo một cách công khai và rộng rãi, trái với thái độ tương đối kín đáo trong những lần trước đây. Tín hiệu đầu tiên chẳng hạn đã được tung ra vài ngày trước lúc Ngoại trưởng Ấn Độ ghé Việt Nam vào cuối tháng 8, khi hai nước xác nhận là hợp đồng thăm dò của ONGC tại một lô dầu tại một vùng bị Trung Quốc tranh chấp được triển hạn thêm một năm.

Theo giới quan sát, trái với chính quyền tiền nhiệm tại New Delhi, đương kim Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và chính phủ của ông có một quyết tâm mạnh mẽ hơn trong việc không để cho Bắc Kinh lấn lướt, mặc dù vẫn cần đến Trung Quốc về mặt kinh tế.

Khi công khai hóa quyết định dấn thân sâu hơn vào Biển Đông, một khu vực mà Trung Quốc cho là vùng ảnh hưởng của họ, chính quyền Modi như muốn nhắn nhủ chế độ Bắc Kinh là tình hình đã thay đổi, và Trung Quốc không thể tự tung tự tác như họ thường làm.

Lời nhắn nhủ này lại càng rõ ràng và kiên quyết hơn nữa khi việc ký kết thỏa thuận tăng cường hợp tác dầu khí với Việt Nam tại vùng Biển Đông được thực hiện vài ngày trước chuyến công du Ấn Độ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Theo giới phân tích, việc New Delhi tiến sâu hơn vào Biển Đông nằm trong kế sách đối phó lại chiến lược vây hãm Ấn Độ mà Bắc Kinh đang đẩy mạnh. Ngoài việc không ngần ngại củng cố sự hiện diện tại vùng biên giới đang tranh chấp với New Delhi, trong những năm gần đây, Bắc Kinh đã vung tiền chiêu dụ các quốc gia láng giềng của Ấn Độ như Pakistan – đối thủ trực tiếp của New Delhi - hoặc Nepal, Sri Lanka, Maldives, ba nước nằm trong vùng ảnh hưởng của Ấn.

Việc dấn thân sâu hơn vào khu vực sát cạnh Trung Quốc như Biển Đông, cũng như việc tăng cường quan hệ quốc phòng với Việt Nam do đó mang ý nghĩa chiến lược rất quan trọng, cho phép Ấn Độ hiện diện thường xuyên hơn và một cách chính đáng trong vùng.

Bên cạnh đó, chính quyền Ấn Độ hiện nay cũng mở rộng tầm với của mình đến một nước láng giềng khác của Trung Quốc là Nhật Bản, với kết quả rõ nét nhất là mới đây, hai Thủ tướng Modi và Abe đã đồng ý nâng cao quan hệ quốc phòng và chiến lược.

Tại Nhật Bản, thông điệp của Ấn Độ đối với Trung Quốc đã bộc lộ rõ ràng trong phát biểu « Một số nền dân chủ như Ấn Độ và Nhật Bản tin tưởng vào hướng phát triển theo con đường của hòa bình, của Đức Phật. Nhưng vẫn còn một số quốc gia khác vẫn đang theo đuổi các chính sách bành trướng của thế kỷ 18, lấn chiếm đất đai và vùng