Minh Anh Đăng ngày 03-12-2016 Sửa đổi ngày 03-12-2016 11:14
Ảnh vẽ Fidel Castro tại một khu chợ ở Managua, Nicaragua, 27/11/2016REUTERS/Oswaldo Rivas
Fidel Castro ra đi đã được một tuần, nhưng báo chí Pháp vẫn chưa ngớt lời nói về ông. Mỗi tuần báo đều tìm cách khai thác một khía cạnh nào đó về cuộc đời và sự nghiệp chính trị. Nhìn chung các tuần báo đều phê phán tính cách "hai mặt" của con người được đánh giá là nhân vật lịch sử của thế kỷ XX.
« Những ngày cuối cùng của Viejo » là tựa đề bài viết trên L'Obs. Tuần báo trích một phần trong quyển sách đề tựa "Castro", tập tiểu sử mới của tác giả Serge Raffy sắp ra mắt độc giả Pháp vào ngày 14/12 tới đây. Theo tác giả, những năm gần đây, nhà độc tài Cuba đã bị mất trí nhớ. Phải chăng đó là cách tốt nhất để thoát bản cáo trạng mà các nạn nhân ngày nay đang đòi công lý ?
Phần cuối bài viết, tuần san trích nhận định nhà văn Leonardo Padura cho rằng, sự ra đi của Fidel Castro không phải là một sự kiện lớn ở Cuba. « Ông chưa bao giờ là anh hùng, mà chỉ là người làm trò múa rối ». Bóng ma của ông không như là bóng ma của Che, người đã ra đi ở độ tuổi xuân xanh, độ tuổi thanh niên đẹp nhất đời người, mà là cái bóng ma của một kẻ già nua vẻ mặt quạu quọ và run rẩy, xung quanh vây đầy mấy vị bác sĩ vồn vã. « Một xác ướp buồn ?», tuần báo đặt câu hỏi.
Đối với Courrier International, với cái chết của cựu lãnh đạo, « nước Cuba đã được giải phóng » như hàng tít lớn trên trang bìa. Cũng giống như L’Obs, Courrier International không chỉ xem Fidel như là « một xác ướp », mà còn là « một xác ướp đã chết » như hàng tựa của bài xã luận. Đó là người đã làm cho đất nước điêu tàn sau hơn nửa thế kỷ cai trị với bàn tay sắt. Từ chỗ là một « vựa đường » của thế giới, Cuba buộc phải nhập khẩu đường. Từ vị trí là một nền kinh tế thứ 4 của châu Mỹ Latinh, ngày nay với chỉ có 11,5 triệu dân nhưng đất nước phải vất vả trong việc tự cung tự cấp các nhu yếu phẩm.Nhưng giờ điều đáng lo nhất là cùng với sự ra đi vĩnh viễn của Fidel Castro, chiến thắng của Donald Trump có thể sẽ làm thay đổi cục diện tại Cuba. Tổng thống Mỹ tương lai cho biết sẽ xem xét lại việc nối lại bang giao do Barack Obama đưa ra. Nếu như ông Trump từ bỏ dự án hủy bỏ lệnh cấm vận, cả Hoa Kỳ và Cuba đều thiệt. Hoa Kỳ sẽ mất hết các triển vọng kinh tế. Còn đảo quốc vẫn sẽ bị đông lạnh. Cho dù là lần này « xác ướp » đã thật sự chết rồi như lời hài hước của nhiều người dân Cuba dành cho Fidel Castro.
Fidel : Nhà cách mạng thích lối sống xa xỉ
Dẫu sao thì trong vòng 90 năm hiện hữu (1926-2016) Fidel Castro cũng đã tạo cho mình « một huyền thoại và một nền độc tài » như hàng tựa nhận định của L’Express. Tuần báo mở hẳn một hồ sơ dài 24 trang bao gồm cả hình ảnh để nói về cuộc đời và sự nghiệp chính trị. Bắt nguồn từ một thảm họa kinh tế và bất ổn tinh thần, nhà lãnh đạo đã lừa phỉnh cả thế giới để đạt được mục tiêu duy nhất rất quan trọng đối với ông : đi vào Lịch sử. Cái chết của ông hôm thứ Sáu 25/11/2016 đã lộ rõ mặt tối của « người khổng lồ thế kỷ XX ».
Ngoài việc thuật lại những năm tháng cai trị đất nước với bàn tay sắt, trấn áp mọi tiếng nói đối lập, tuần báo trích đăng một đoạn trong quyển sách đề tựa « La vie cachée de Fidel Castro » (Mặt trái của Fidel Castro) nói về lối sống xa hoa của nhà lãnh đạo.
Không như những gì Castro tuyên bố cả đời ông chẳng có chút tài sản nào ngoài « túp lều cá » khiêm tốn. Theo lời kể của Juan Reinaldo Sanchez, cận vệ riêng của ông trong vòng 17 năm đồng bút ký sách với nhà báo Axel Gylden, « lều cá » mà ông nhắc đến trên thực tế là nơi nghỉ mát sang trọng, huy động mọi phương tiện hậu cần đáng kể để bảo đảm an ninh và bảo trì. Trích đoạn của L’Express còn cho thấy rõ những sở thích giải trí của ông ngang tầm với sở thích của một nhà đại tư sản.
"Theo Fidel thì được, chống Fidel thì không"
Tuần san L’Express có bài phỏng vấn đặc biệt với bà Juanita Castro, em gái của cố lãnh đạo Cuba. Năm nay 83 tuổi, hiện đang sống lưu vong tại Miami, bà sẽ không về dự tang lễ người anh. Trong tâm khảm của bà, người anh lý tưởng, nhà cách mạng Cuba Fidel Castro đã chết từ lâu, ngay từ những ngày đầu thắng lợi của cuộc cách mạng.
Ngoài việc chỉ trích chính sách cai trị độc tài của người anh, bà cho độc giả thấy rõ những cá tính độc đoán của Fidel Castro : một con người khép kín, không chấp nhận mọi sự trái ngược. « Bất kể ai đi ngược lại ý kiến, kế hoạch, dự án của ông đều trở thành kẻ thù không đội trời chung… dù đó là một người thân trong gia đình (…) Năm 1961, ông đã đưa ra một công thức, trở nên nổi tiếng, cho thấy rõ tính ngang ngạnh : Theo cách mạng thì được, chống cách mạng thì không. Nhưng trên thực tế, điều này phải được hiểu là : Theo Fidel thì được, chống Fidel thì không ».
Khác với người em Raul - vui tính, hài hước, tình cảm, Fidel Castro là một người cô độc, chỉ nghĩ đến mình, ít cởi mở và nhất là ích kỷ. Bà Juanita Castro nhớ lại ngày Fidel Castro, lúc ấy còn là sinh viên được cha tặng một chiếc xe hơi mới. Thay vì chia sẻ niềm vui với các em, ông đã cấm họ đến gần xe. « Không một ai được chạm vào xe. Kể cả đó là người em Ramon, người đã dạy ông lái xe ».
Castro ra đi, Cuba nhẹ nhõm
Giờ ông thật sự đã ra đi, tương lai nào cho Cuba hậu Fidel Castro. Trao đổi với L’Express, sử gia Elizabeth Burgos, có một giai đoạn sống gần với những người thân cận của Lider Maximo, đã lạc quan suy nghĩ như sau :
« Barack Obama đã thông minh hiểu ra là giải pháp cho vấn đề có tính chất sinh học. Một khi Raul không còn nữa, con cháu của những người theo chủ nghĩa Castro, vốn dĩ cũng rất thực dụng sẽ phải bắt tay với các nhà tư sản Mỹ gốc Cuba, cũng là anh em dòng tộc của họ. Những người Cuba tị nạn sẽ mang về dòng tư bản, và những người ủng hộ Castro sẽ mang về các sổ danh bạ khách hàng – tại châu Mỹ Latinh, châu Phi hay châu Á, vì những người này đã được sắp đặt ở khắp nơi.
Định mệnh của Cuba sẽ là một cường quốc. Đảo quốc này sẽ trở thành cầu nối đối thoại giữa Hoa Kỳ và châu Mỹ Latinh. Ông Trump là người của tình huống lý tưởng. Cùng với những thế hệ lãnh đạo tương lai, ông Trump sẽ biết cách thương lượng các thương vụ. Tôi khá tin rằng một ngày nào đó sẽ có Trump Tower tại La Habana. Trái với những gì ứng viên tổng thống đảng cực tả Pháp Jean-Luc Melenchon đang nghĩ, người Cuba rất thích làm ăn với Trump ».
Nói tóm lại, « Castro tắt thở, Cuba thở phào », như tựa đề một bài viết trên tuần san Le Point, cho rằng lời hứa hẹn « một nền dân chủ nhân văn » đã bị biến thành nửa thế kỷ độc tài.
Posted by: Mike Duong <nguoidichinhchien269@yahoo.com>
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen