Lễ hội chém lợn ở Bắc Ninh gây nhiều tranh cãi

• 
  

Lễ hội chém lợn ở Bắc Ninh vẫn diễn ra bất chấp làn sóng phẫn nộ lên án về tính dã man của hủ tục này đã khiến sự phản đối càng gia tăng mạnh mẽ.

Trà Mi-VOA

25.02.2015

Một tập tục văn hóa cổ truyền ở phía Bắc Việt Nam trong dịp Tết Nguyên đán đang gây tranh cãi công luận và khơi dậy những chỉ trích mạnh mẽ từ giới bảo vệ động vật tại Châu Á.

Bất chấp những lời kêu gọi lẫn phản đối, lễ hội chém lợn truyền thống hằng năm vẫn được tổ chức đúng ngày mùng 6 Tết ở làng Ném Thượng, phường Khắc Niệm, thành phố Bắc Ninh, với tham dự của hàng ngàn người.

AFP dẫn truyền thông trong nước cho hay đông đảo bà con, chủ yếu là thanh niên, trưa ngày 24/2 vây kín sân đình để chứng kiến cảnh tượng đẫm máu khi dân làng tiến hành nghi thức dùng đao chém 2 con lợn sống bị trói 4 chân để làm cỗ ngọc tế thánh.

Các trang mạng xã hội truyền tay hình ảnh từ báo chí chính thống cho thấy một mâm cỗ được bày trên một chiếc bàn lớn đặt giữa sân đình. Trước mâm cỗ là bức chân dung khổ lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, một tấm chiếu đào, và hai con lợn trong hai chiếc xe đẩy nằm dọc hai bên.

Sau khi hai con lợn bị hạ thủ, những người tham dự còn đua nhau lấy tiền quết vào các vũng máu tung tóe để gọi là ‘lấy lộc, cầu may.’

"Những tục như trọi châu hay chém lợn đúng là thể hiện sự dã man trước đám đông. Con người dù có thể ăn thịt động vật, nhưng không nên làm trò chơi khi giết con vật như vậy. Tôi nghĩ nơi này còn giữ lại [tập tục này] thì không phù hợp với sự tiến hóa của văn minh hiện nay.

Tiến sĩ Nguyễn Nhã, nhà nghiên cứu văn hóa lịch sử.

Tổ chức bảo vệ Động vật Châu Á cho biết lễ hội chém lợn năm nay vẫn diễn ra bất chấp làn sóng lên án về tính dã man của hủ tục này đã khiến sự phản đối càng gia tăng mạnh mẽ.

AFP dẫn lời ông Tuan Bendixsen, Trưởng đại diện Tổ chức Động vật châu Á tại Việt Nam, nói tiến hành hủ tục chém lợn để giữ gìn tập tục văn hóa là một sự viện cớ và chứng tỏ Việt Nam thiếu luật lệ chống lại các hành vi độc ác đối với động vật.

VnExpress ngày 25/2 thuật lời ông Bendixsen rằng đề nghị trước đó của tổ chức ông yêu cầu hủy bỏ nghi thức chém lợn nhận được sự ủng hộ của đa số cộng đồng, nhưng ban tổ chức lễ hội truyền thống làng Ném Thượng vẫn tiến hành, khiến Tổ chức Động vật Châu Á rất thất vọng.

Nhiều người cho rằng nghi thức chém giết đẫm máu gây ra hiệu ứng phản cảm và tác động xấu đến tâm tính con người.

Sau khi lợn bị chém chết, những người tham dự đua nhau lấy tiền quết vào các vũng máu tung tóe để ‘lấy lộc, cầu may.’

Tiến sĩ Nguyễn Nhã, một nhà nghiên cứu văn hóa lịch sử lâu năm trong nước, đồng ý với nhận định này.

Trong cuộc trao đổi với VOA Việt ngữ tối 25/2 Tiến sĩ Nguyễn Nhã chia sẻ:

"Những tục như chọi trâu hay chém lợn đúng là thể hiện sự dã man trước đông người. Con người dù có thể ăn thịt động vật, nhưng không nên làm trò chơi khi giết con vật như vậy. Tôi nghĩ nếu nơi nào còn giữ lại [tập tục này] thì không phù hợp với sự tiến hóa của văn minh hiện nay."

Không phù hợp thì không nên phổ biến. Tôi vẫn tôn trọng những sinh hoạt văn hóa xưa. Nếu giữ được thì làm cách nào để phù hợp với sự tiến bộ văn minh thì tốt hơn. Không nên trở thành trò chơi, nhất lại là chém máu me như vậy rất ghê rợn, thể hiện sự dã man.

Tiến sĩ Nguyễn Nhã.

Tuy nhiên, cũng có các quan điểm phản biện rằng nên duy trì những gì thuộc về văn hóa vì đó là những nét bản sắc độc đáo, riêng biệt của từng vùng. Vậy, vấn đề đặt ra là nên hay không nên lưu giữ các tập tục như lễ hội chém lợn ở Bắc Ninh.

Tiến sĩ Nguyễn Nhã nói phong tục tạp quán không nên hủy bỏ, nhưng cần điều chỉnh cho phù hợp với sự tiến bộ, văn minh của nhân loại.

"Không phù hợp thì không nên phổ biến thôi. Tôi vẫn tôn trọng những sinh hoạt văn hóa xưa. Nếu giữ được thì làm cách nào để phù hợp với sự tiến bộ văn minh thì tốt hơn. Không nên trở thành trò chơi, nhất lại là chém máu me như vậy rất ghê rợn, thể hiện sự dã man. Lễ hội đó vẫn có thể tồn tại nhưng phải thay đổi một chút cho phù hợp. Đừng để đẫm máu như vậy thì cuối cùng nó chỉ thúc đẩy chém giết."

Tổ chức Động vật châu Á cho biết sẽ tiếp tục vận động xóa bỏ nghi lễ chém lợn dã man này.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam nói không khuyến khích các lễ hội mang tính bạo lực, dã man và kêu gọi dân địa phương giảm bớt tính chất ‘đẫm máu’ của nghi thức chém lợn hiến sinh.

Lễ hội chém lợn Bắc Ninh gây nhiều tranh cãi

• Danh mục
• Tải
  • 
    
  • 
    

Theo báo nhà nước, chính quyền của tỉnh Bắc Ninh 2 năm qua cũng đã đề nghị dân làng Ném Thượng thay đổi tục xưa.

Dân làng nói họ có quyền quyết định vì nghi thức này không vi phạm pháp luật, đồng thời yêu cầu tôn trọng ý nguyện giữ gìn truyền thống tổ tiên.

Xuất phát từ truyền thuyết rằng tướng Đoàn Thượng khi xưa chạy đến vùng núi Ném Thượng đồn trú và chém lợn rừng để nuôi quân, dân làng địa phương hằng năm tổ chức lễ hội hiến tế để ghi nhớ công ơn vị tướng khai hoang mở đất.