THÔNG CÁO BÁO CHÍ LÀM TẠI PARIS NGÀY
24.4.2014
Tưởng nhớ Ngày 30 Tháng Tư qua phát
biểu của các nhân sĩ quốc tếHôm nay là Nữ thi sĩ Nga
Natalya Gorbanevskaya
Bài 1 :
“Người trí thức Hoa Kỳ và Tù ngục Việt Nam” Eugène Ionesco, Kịch tác gia Hàn Lâm
viện Pháp : http://www.queme.net/vie/news_detail.php?numb=2273
PARIS, ngày 25.4.2014 (QUÊ MẸ) - Để Tưởng
nhớ Ngày đất trời đảo lộn : Ngày 30 Tháng Tư năm 1975, Cơ sở Quê Mẹ : Hành động
cho Dân chủ Việt Nam và Uỷ ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam cho đăng lại một
số bài viết những năm sau 1975 trên Tạp chí Quê Mẹ, phát hành tại Paris, của các
nhà văn, nhà báo, triết gia, nhân sĩ quốc tế như Eugène Ionesco, Paul Goma, Ilios Yannakakis,
André Glucksmann, Leonid Plyushch, Vladimir Bukovsky, Joan Baez,
Natalya Gorbanevskaya, Jean-Marie Benoist, Brigitte Friand,
Edith Lenart, Denise Dumolin, v.v…
Hôm nay là bài viết của Nữ thi sĩ Nga Natalya
Gorbanevskaya có tựa đề “Tự do của bạn
là tự do của chúng tôi” đăng trên Tạp chí Quê Mẹ số 21 & 22 phát hành
ngày 30.4.1978. Natalya
GORBANEVSKAYA, Nữ Thi sĩ Nga,
tác giả sách “Midi, Place Rouge — Công trường Đỏ giữa trưa”, người đã tặng cho thế giới hai phương thức
tranh đấu lẫm liệt : Đem thi ca vào đời sống thành tiếng ca cho những người bị
áp chế, và Samizdat, một lối kháng chiến tự phát và tự lực cá thể bằng con đường văn hóa. Đây là sự can đảm
nói lên những gì mình nghĩ, mình tin, không che tên giấu tuổi, hay sợ hãi vì lý
nầy lẽ nọ, cũng không lải nhải rên than trước thời cuộc như ve sầu. Ta hãy hình
dung, một Nữ thi sĩ đẩy chiếc nôi đứa con mới sinh 3 tháng với 6 người bạn biểu
tình giữa Công trường Đỏ mông mênh trước điện Cẩm Linh để phản đối chính quyền
Sô viết độc tài đưa quân xâm lược Tiệp Khắc năm 1968. Con châu chấu thần kỳ đã
đá ngã được xe. Điều này là một tiền lệ cho Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam
ngày nay.
Quê Mẹ
TỰ DO CỦA BẠN LÀ TỰ DO CỦA CHÚNG TÔI
Natalya GORBANEVSKAYA
Chuyện của tôi rất giản dị và tự nhiên. Khởi xuất từ thi
ca nước Nga, qua đó chúng tôi học được tinh thần tự do. Nền thi ca bí mật hay
nửa bí mật đã hình thành ra Samizdat và tôi. Liền đó, tôi trở
thành tác giả và người đánh máy cho Samizdat. « Samizdat », đã thành một từ ngữ quốc
tế và được dùng trong mọi ngôn ngữ, có nghĩa là « tự mình xuất bản ». Khởi đầu là những
bài thơ đánh máy chuyền tay nhau đọc. Từ đó hình thành các câu lạc bộ đọc thơ
rộng rãi, quan trọng còn hơn các cơ quan tuyên truyền của nhà
nước.
Sự phát triển của Samizdat đã xác định cho cuộc tiến hóa
tâm thức tôi. Từ việc ngồi đánh máy những văn bản, dần dà tôi tham dự tích cực
vào những kháng thư chống sự chuyên chế pháp lý. Tôi nghiễm nhiên trở thành
người xuất bản một tập san thời sự. Số 1 phát hành vào ngày 30 tháng 4 năm 1968.
Thế là đúng 10 năm trước đây. Trong những năm đó, hàng chục người bị lục soát,
bị đuổi sở, bị bắt, bị hành hạ, chỉ vì họ tham gia thực hiện tập san nói lên sự
vi phạm nhân quyền ở Liên Xô và tranh đấu chống sự vi phạm này. Rồi tới lượt tôi
cũng bị bắt vào tháng 12 năm 1969, bị kết án vì tội xuất bản tập
san.
Tội của tôi
là : đánh máy nhiều bản văn cho Samizdat, viết tạp bút, giúp đỡ y tế (1), tham gia thành lập Nhóm Tranh Đấu Bảo Vệ
Quyền Làm Người ở Liên Xô, v.v... Tôi bị kết án nặng nhất về tội biểu tình ở
Công Trường Đỏ ngày 25.8.68 và viết cuốn sách kể lại diễn biến này (2).
Các bạn đọc tôi, chẳng cần thiết bắt tôi phải giải thích
việc : « Có hay không có tự do biểu tình dưới các chính thể cộng sản ? ». Thật
khó quên những cuộc diễn hành lớn mà nhà cầm quyền bó buộc, với biết bao là biểu
ngữ lảng xẹt.
Chúng tôi đã xuống Công Trường Đỏ, nơi những hàng người
dài đến biểu tình vào dịp mồng 1 tháng 5 hay mồng 7 tháng 11. Ngày đó, một ngày
không lễ lượt, chúng tôi chỉ có 7 đứa. Ngày chủ nhật đầy nắng đó là ngày ô nhục,
khó chịu và khủng khiếp thứ năm. Đã năm ngày rồi quân đội Liên Xô chiếm đóng
Tiêp Khắc. Quân đội Liên Xô ? Mọi ngưòi đều đánh lên dấu hỏi đó ? Chúng ta chiếm
đóng ư ? Phải, hay là chúng ta cứ im lặng ? Hoàn toàn do ngẫu nhiên mà chúng tôi
không ngồi trong các chiến xa đó, và chúng tôi hiện diện ở Mạc Tư Khoa, chúng
tôi đọc báo thấy bài nào cũng nói tới sự ủng hộ của “toàn dân Sô-Viết” cho
« cuộc tiếp tay huynh đệ » này.
Đối với chúng tôi, im lặng là tự dối với chính lương tâm
mình, không phản đối là chấp nhận cuộc xâm lược đó. Điều không thể chấp
nhận.
Khi đồng hồ ở điện Cẩm Linh vang trên Công Trường Đỏ 12
tiếng, người ta đã đọc được trên một biểu ngữ : « Cho tự do của các bạn, cho tự do của chúng
tôi ». Một lòi kêu gọi cũ kỹ cho cuộc tranh đấu các dân tộc chống kẻ thù
chung.
Bây giờ còn đâu những bạn hữu trên Công Trường Đỏ ngày đó
của tôi ? Một phần, sau khi bị giải đến các trại hay đày đi Tây Bá lợi Á, đã rời
nước tỵ nạn. Hai người còn ở lại bên Nga. Tôi muốn nhăc tới người bạn thân yêu
Larissa Bogoraz hiện đang bị giam giữ trong một trại cải tạo lao động (xin xem
« Quần Đảo Goulag » của
Soljenitsine). Một phụ nữ can đảm, bị giam 4 năm ở một xó góc Tây-Bá-Lợi-Á, nơi
người Zeks còng lưng xây đường xe lửa dưới thời Staline. Đó là nhà ga Tchouna ở
vùng Irkoutsk gần Bratsk.
Hết hạn tù, tuy được trả tự do, nàng vẫn cứ ở mãi
Tchouna. Vì sao ? Chồng nàng, nhà văn Anatoly Martchenko, tác giả cuốn sách miêu
tả những trại giam chính trị sau thời Staline, ông bị bắt tới lần thứ tư, và bị
đày về vùng Tchouna (3), ốm nặng, tai gần điếc. Larissa đã quyết định dẫn đứa
con trai tới sống và săn sóc chồng. Cuộc lưu đày thứ hai của Larissa xem như
tình nguyện.
Sau cuộc biểu tình, tôi không bị giam ngay. Lúc đó, con
trai thứ hai của tôi mới lên 3 tháng. Tôi đã đặt con trong nôi đẩy ra Công
Trường Đỏ biểu tình. Nhà cầm quyền ngại gây căm phẫn trong quần chúng nên thả
tôi ra. Nhưng họ đã sai các y sĩ bệnh tâm thần khám nghiệm tôi : cuộc khám
nghiệm này như chiếc kiếm của Damoclès treo trên đầu, tôi ngồi chờ ngày bị bắt
một năm sau đó. Tôi dùng thời gian này thu tập các tài liệu về vụ xét xử các bạn
tôi để viết cuốn « Công Trường Đỏ giữa
trưa ».
Khi con tôi đã lớn, phần tôi vẫn hoạt động không ngừng,
nên họ bắt tôi. Thanh kiếm của Damoclès rơi xuống : họ khép tôi bệnh phát cuồng,
theo họ, vì vậy mà tôi đã có cử chỉ vô trách nhiệm. Họ gửi tôi vào nhà thương
điên. Tôi bị giam cả thảy 2 năm 2 tháng, hết 9 tháng trong nhà thương điên. Bây
giờ nghĩ lại, tôi sẵn sàng đổi 9 tháng này lấy 7 năm ở các trại lao
động.
Đây là mẩu
chuyện đời tôi. Những năm tháng tự do tương đối ở Mạc Tư Khoa, hai năm tỵ nạn,
thật chẳng có gì đáng nói, nếu không là một câu chuyện như muôn chuyện khác chưa
chấm dứt.
Natalya Gorbanevskaya
----------------------------------------------------------
(1) Xem
« Condamnés par la folie » Paris 1970 (kể chuyện tôi bị giam một cách võ đoán
trong nhà thương điên).
(2) Xem
« Midi, Place Rouge » Natalya Gorbanevskaya,
NXB Robert Laffont, Paris 1970.
(3) Xem
« Mes témoignages » và « Histoire d’une grève de la faim » của A.
Marchentko.
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen